Nhiều người có thói quen đóng kín cửa khi bật điều hòa với suy nghĩ rằng như vậy sẽ giúp phòng mát nhanh hơn và tiết kiệm điện. Tuy nhiên, trên các diễn đàn và hội nhóm, không ít ý kiến lại cho rằng nên hé cửa, thậm chí lắp thêm quạt thông gió. Vậy đâu mới là cách sử dụng điều hòa đúng đắn và tốt cho sức khỏe?
Hiểu đúng về nguyên lý hoạt động của điều hòa
Trước hết, cần nắm rõ điều hòa không khí gia đình chủ yếu hoạt động theo cơ chế làm lạnh và tuần hoàn không khí bên trong phòng. Máy sẽ hút không khí trong phòng, đưa qua dàn lạnh để hạ nhiệt độ rồi thổi ngược trở lại. Hầu hết các dòng điều hòa thông dụng không có chức năng chủ động lấy gió tươi từ bên ngoài (trừ một số loại chuyên biệt có tính năng cấp khí tươi).
Chính vì vậy, để tăng hiệu quả làm mát ban đầu và tiết kiệm năng lượng, các nhà sản xuất thường khuyên người dùng nên đóng kín cửa khi máy hoạt động. Nếu cửa mở, hơi lạnh sẽ thất thoát ra ngoài, khiến điều hòa phải làm việc liên tục ở công suất cao, vừa tốn điện lại khó đạt được nhiệt độ mong muốn.
Mặt trái của việc đóng kín cửa quá lâu
Mặc dù việc đóng cửa giúp làm mát nhanh, nhưng nếu duy trì không gian kín mít trong thời gian dài lại không hề tốt cho sức khỏe. Lý do là vì:
Thiếu oxy, thừa CO2: Không khí trong phòng kín không được trao đổi sẽ dần cạn kiệt oxy và tích tụ khí CO2 do hoạt động hô hấp của con người. Tình trạng này kéo dài gây cảm giác ngột ngạt, khó chịu, mệt mỏi.
Chất lượng không khí suy giảm: Theo nghiên cứu trên tờ Tipsmake, không khí trong phòng điều hòa đóng kín có thể ô nhiễm hơn không khí ngoài trời từ 2 đến 5 lần do sự tích tụ của bụi bẩn, vi khuẩn, nấm mốc và các hợp chất hữu cơ bay hơi.
Các vấn đề sức khỏe: Ở lâu trong phòng điều hòa kín có thể dẫn đến các triệu chứng như đau đầu, chóng mặt, mệt mỏi. Ngoài ra, không khí khô do điều hòa còn gây khô da, khô mắt, khô mũi và họng.
Chuyên gia cho biết, trong quá trình hoạt động, con người cần được cung cấp không khí tươi (trung bình khoảng 20m³/giờ/người). Đối với các tòa nhà lớn như văn phòng, trung tâm thương mại, thường có hệ thống cấp gió tươi riêng. Tuy nhiên, với nhà ở gia đình, chúng ta cần chủ động tạo sự thông thoáng.
Giải pháp cân bằng: Mát mẻ và thông thoáng
Để vừa đảm bảo hiệu quả làm mát, vừa giữ không khí trong lành, bạn có thể áp dụng các cách sau:
Hé cửa sổ hoặc cửa ra vào: Sau khi phòng đã đủ lạnh (khoảng 30-60 phút sau khi bật điều hòa), bạn có thể hé nhẹ cửa sổ hoặc cửa chính một khoảng nhỏ để không khí được lưu thông. Đối với những ngôi nhà có cửa gỗ không hoàn toàn kín khít hoặc có ô thông gió, có thể không khí đã phần nào được trao đổi tự nhiên.
Sử dụng quạt thông gió: Lắp đặt một chiếc quạt thông gió nhỏ, có thể cho chạy ở mức nhẹ liên tục hoặc hẹn giờ hoạt động (ví dụ, bật sau mỗi 30 phút đến 1 tiếng) để hút khí thải ra ngoài và đưa không khí tươi vào.
Mở cửa định kỳ: Nếu không muốn hé cửa liên tục, hãy mở toang cửa phòng trong khoảng 5-10 phút sau mỗi 1-2 tiếng sử dụng điều hòa để "làm mới" toàn bộ không khí.
Kết hợp với quạt điện: Sử dụng thêm quạt điện (quạt bàn, quạt cây) ở tốc độ thấp có thể giúp không khí trong phòng lưu thông tốt hơn, tạo cảm giác dễ chịu hơn mà không cần giảm nhiệt độ điều hòa quá sâu.
Nhiều chuyên gia cũng đưa ra lời khuyên rằng các gia đình không nên để điều hòa hoạt động liên tục trong thời gian quá dài. Lý tưởng nhất là sau mỗi 3-4 tiếng sử dụng, nên tắt điều hòa khoảng 30 phút để thiết bị được nghỉ ngơi. Điều này không chỉ giúp không khí được làm mới tự nhiên mà còn giúp tăng tuổi thọ cho máy.
Việc đóng kín cửa khi mới bật điều hòa là cần thiết để phòng nhanh mát và tiết kiệm điện. Tuy nhiên, để đảm bảo sức khỏe lâu dài và tránh cảm giác bí bách, ngột ngạt, bạn nên chủ động tạo sự thông thoáng cho căn phòng bằng cách hé cửa, sử dụng quạt thông gió hoặc mở cửa định kỳ sau khi phòng đã đủ lạnh. Đây là cách để cân bằng giữa sự thoải mái, hiệu quả năng lượng và một môi trường sống trong lành.