Phụ phẩm được nhắc tới chính là vỏ trấu, một nguồn tài nguyên quý giá được nhiều doanh nghiệp đầu tư công nghệ chế biến và xuất khẩu ra thị trường quốc tế.
Việt Nam là quốc gia sản xuất lúa gạo lớn với sản lượng hàng năm khoảng 43 triệu tấn. Sau khi xay xát, phần vỏ trấu chiếm khoảng 20% khối lượng thóc, tương đương khoảng 5 triệu tấn vỏ trấu mỗi năm. Trước đây, vỏ trấu thường bị vứt bỏ hoặc chỉ được tận dụng làm chất đốt có hiệu quả thấp.
Tuy nhiên, nhờ sự phát triển của công nghệ và nhận thức về giá trị kinh tế, vỏ trấu hiện đã trở thành một mặt hàng xuất khẩu tiềm năng, được nhiều quốc gia ưa chuộng.
Vỏ trấu Việt Nam đã xuất khẩu sang nhiều thị trường lớn như Nhật Bản, Hàn Quốc, Trung Quốc, Ấn Độ, Thái Lan, Campuchia, Ý, Lithuania, Thụy Điển, Đức, Pháp, và Hoa Kỳ.
Theo báo Tiền Phong, với nguồn nguyên liệu dồi dào, Việt Nam có thể sản xuất hàng triệu tấn polymer sinh học từ vỏ trấu, mang lại lợi nhuận ước tính lên tới 3 – 3,5 tỷ USD mỗi năm.
Vỏ trấu được sản xuất thành viên xuất khẩu đi nhiều nước.
Các sản phẩm từ vỏ trấu được xuất khẩu phổ biến
Viên nén trấu (Rice husk pellets): Đây là sản phẩm được ép chặt từ vỏ trấu thành những viên nhỏ, có khả năng cháy tốt và sinh nhiệt cao. Viên nén trấu được sử dụng rộng rãi làm nhiên liệu sinh khối trong các nhà máy nhiệt điện, lò hơi công nghiệp và hệ thống sưởi ấm gia đình. Sản phẩm này được xuất khẩu sang nhiều quốc gia như Nhật Bản, Hàn Quốc, Trung Quốc, và các nước châu Âu như Ý, Lithuania.
Củi trấu (Rice husk briquettes): Củi trấu là dạng vỏ trấu ép thành các khối hình trụ hoặc hình vuông với độ nén cao, cháy lâu và ổn định. Đây là nguồn nhiên liệu sạch cho các hộ gia đình và nhà máy công nghiệp. Một tấn củi trấu xuất khẩu có giá khoảng 20 triệu đồng, với sản lượng xuất khẩu trung bình đạt 40.000 tấn mỗi năm.
Silica từ tro trấu (Rice husk ash silica): Tro trấu có hàm lượng silica cao, được chiết xuất để tạo ra silica vô định hình và nano silica. Đây là nguyên liệu quan trọng trong ngành sản xuất sơn chống cháy, vật liệu chịu nhiệt, mỹ phẩm, dược phẩm và vật liệu xây dựng.
Than vỏ trấu (Rice husk biochar): Than vỏ trấu được sản xuất bằng phương pháp nhiệt phân, chứa hàm lượng carbon và silica cao, được sử dụng làm phụ gia trong sản xuất thép, xi măng, vật liệu hút ẩm và cải tạo đất. Việt Nam đã xuất khẩu than vỏ trấu sang các thị trường như Nhật Bản và Trung Quốc.
Việc tận dụng và xuất khẩu vỏ trấu không chỉ giúp Việt Nam biến “phế phẩm” thành nguồn thu lớn mà còn góp phần phát triển bền vững ngành nông nghiệp và công nghiệp xanh. Để duy trì và phát triển ngành xuất khẩu tiềm năng này, cần đẩy mạnh đầu tư công nghệ chế biến, nâng cao chất lượng sản phẩm và mở rộng thị trường tiêu thụ trên toàn cầu.