Ý tưởng khởi nghiệp của lão nông Thanh Hóa: Biến loài rau dại thành cây làm giàu
Khởi nghiệp từ loài rau má mọc dại quê nghèo, ông Lê Viết Ngọc ở xã Thọ Long (Thanh Hóa) đã biến cây "cứu đói" năm xưa thành sản phẩm OCOP, mang lại doanh thu hàng tỷ đồng và việc làm ổn định cho người dân địa phương.
Từ rau "cứu đói" đến ý tưởng khởi nghiệp
Giữa vùng quê Thọ Long, nơi từng in dấu những mùa giáp hạt khốn khó, giờ đây lại xanh mướt một màu rau má. Ít ai ngờ, chính từ loài rau dại từng giúp người dân qua những ngày đói, một người
Lão nông Lê Viết Ngọc biến loài rau dại thành ý tưởng khởi nghiệp.
Những ngày đầu tháng 11, trong tiết trời se lạnh, ông Lê Viết Ngọc (55 tuổi) dẫn chúng tôi men theo con đường nhỏ dẫn ra cánh đồng Phúc Gia (xã Thọ Long, Thanh Hóa). Trước mắt là những luống rau má xanh mướt, lá non mơn mởn vẫn còn đọng hơi sương.
"Ngày bé, nhà tôi nghèo, mỗi mùa giáp hạt lại ra đồng hái rau má luộc ăn thay cơm. Cái vị bùi đắng, ngai ngái ấy thành ký ức không bao giờ quên", ông Ngọc kể.
Chính ký ức về những bữa rau má luộc năm xưa đã gieo vào ông hạt mầm cho một hành trình đặc biệt: Biến loài cây "cứu đói" thành cây làm giàu.
Sự mạnh dạn của ông đã mang lại hiệu quả kinh tế cho địa phương nghèo.
Năm 2012, ông Ngọc thuê 3ha đất ở thôn Phúc Gia để cải tạo, đào ao nuôi cá, trồng cây ăn quả. Tình cờ, ông thấy rau má mọc đầy quanh bờ ao, đem ra chợ bán thử thì bất ngờ được nhiều người ưa chuộng. "Tôi bán được 15.000 - 20.000 đồng/kg, lúc đó thấy rau má cũng có giá trị riêng của nó", ông kể.
Thế nhưng, những mùa rau mọc quá nhiều khiến ông tiếc ngẩn ngơ vì bán không xuể. Chính lúc ấy, ý tưởng nảy ra: "Tại sao không chế biến để rau má giữ được lâu hơn, giá trị cao hơn?".
Tạo cơ hội việc làm cho lao động lớn tuổi
Năm 2019, lão nông Lê Viết Ngọc thành lập Hợp tác xã cây trồng và vật nuôi Đồng Ngâu, mạnh dạn vay vốn ngân hàng đầu tư dây chuyền sấy lạnh, nghiền bột, đóng gói khép kín.
"Nhiều người khuyên tôi trồng giống rau má cao sản để năng suất gấp đôi, nhưng tôi không làm. Tôi muốn giữ đúng vị rau má quê mình — thứ rau từng giúp dân Thọ Long qua cơn đói", ông nói.
Mô hình này cũng giúp nhiều nông dân địa phương tăng thu nhập.
Ông chọn hướng sản xuất sạch: Dùng chế phẩm vi sinh, nhổ cỏ thủ công, không phun thuốc hóa học. Rau má sau khi hái được rửa sạch qua 3 lần nước, sấy lạnh ở nhiệt độ thấp để giữ nguyên màu xanh và dưỡng chất.
Khi mẻ bột rau má đầu tiên ra lò, ông Ngọc xúc động như đứa trẻ. Bột rau có màu xanh dịu, hương thơm thoang thoảng — gợi lại ký ức tuổi thơ giữa những ngày đói rét."Sấy lạnh lâu gấp 3 lần, tốn điện gấp đôi, nhưng giữ được hương vị tự nhiên. Đó là linh hồn của sản phẩm", Giám đốc HTX Lê Đình Ngọc chia sẻ.
Từ những bữa rau luộc qua ngày, người đàn ông Thọ Long đã thắp lên câu chuyện làm nông bằng cái tâm.
Đến nay, HTX Đồng Ngâu cho ra đời 5 sản phẩm, trong đó, bột rau má nguyên vị đã đạt chứng nhận OCOP 3 sao, hướng tới chuẩn 4 sao trong thời gian tới.
Hợp tác xã của ông hiện có hơn 1ha rau má, liên kết 1,5ha vùng nguyên liệu, doanh thu hằng năm của HTX đạt 5-6 tỷ đồng. Cơ sở của ông bước đầu tạo việc làm ổn định cho 10 lao động thường xuyên và hàng chục hộ nông dân liên kết.
Những lao động làm việc trong xưởng sản xuất của ông Ngọc đều là những người quá tuổi lao động, gia cảnh khó khăn, được ông Ngọc tạo điều kiện để có việc làm gần nhà, kiếm thêm thu nhập lo cho gia đình.
Bà Lê Thị Thảnh (60 tuổi) xúc động nói: "Tôi tuổi cao rồi, trước kia chỉ làm ruộng với đi làm thuê lặt vặt, khó tìm được việc làm. Từ ngày vào làm ở xưởng rau má của ông Ngọc, tôi được việc nhẹ, gần nhà, tháng nào cũng có thu nhập 5–6 triệu đồng. Có công việc ổn định, tôi thấy vui và có ích hơn."
Không chỉ tạo việc làm cho lao động lớn tuổi, mô hình của ông Ngọc còn mở ra cơ hội sinh kế cho nhiều hộ dân địa phương. Có 15 hộ khó khăn đang tham gia trồng rau liên kết với HTX của ông Ngọc. Mỗi hộ trồng và cung cấp rau má cho HTX có thu nhập trung bình 6-7 triệu đồng mỗi tháng.
Chị Bùi Thị Mai, một hộ dân tham gia trồng rau má, chia sẻ: "Trước đây gia đình tôi làm ruộng, thu nhập bấp bênh. Từ ngày liên kết với HTX, có người thu mua ổn định, không lo ế hàng. Cứ chăm chỉ cắt hái, mỗi tháng tôi cũng kiếm được 6-7 triệu đồng, trồng rau má thì cũng không mất nhiều công chăm sóc. Nhờ thế tôi có thêm thu nhập lo cho gia đình".
Ông Lê Chí Thế, Phó Chủ tịch UBND xã Thọ Long, nhận xét: "HTX Đồng Ngâu là mô hình tiêu biểu phát triển cây bản địa theo hướng hàng hóa. Đây là một mô hình đem lại hiệu quả kinh tế cao, giúp nhiều nông dân trong vùng có thu nhập ổn định".
Thanh Hóa chi hơn 228 tỷ đồng sửa chữa các tuyến đường bị lũ "nuốt chửng"ĐỌC NGAYTừ những bữa rau luộc qua ngày, người đàn ông Thọ Long đã thắp lên câu chuyện làm nông bằng cái tâm, biến ký ức nghèo khó thành con đường khởi nghiệp.
"Tôi chỉ mong người dân quê mình có việc làm, có thu nhập. Rau má đã nuôi tôi ngày bé, giờ đến lượt tôi trả ơn quê hương bằng chính loài cây ấy," ông Ngọc nói.