Cho ý kiến đối với việc đánh thuế từ chuyển nhượng vàng miếng tại dự thảo Luật Thuế thu nhập cá nhân đang được Chính phủ trình Quốc hội thông qua tại kỳ họp thứ 10 đang diễn ra, dù đồng tình với việc đánh thuế nhưng một số đại biểu Quốc hội cũng bày tỏ sự băn khoăn về tính nhân văn, nguy cơ “thuế chồng thuế” và hiệu quả thực sự trong việc ổn định thị trường vàng.
Trong phiên thảo luận tại hội trường Quốc hội về dự thảo Luật Quản lý thuế (sửa đổi) và dự thảo Luật Thuế thu nhập cá nhân (sửa đổi) diễn ra chiều ngày 19/11, một số ý kiến đại biểu Quốc hội đã tập trung làm rõ quy định đánh thuế đối với hoạt động chuyển nhượng vàng miếng.
Theo đó, dự thảo Luật Thuế thu nhập cá nhân (sửa đổi) lần này quy định rằng thu nhập từ hoạt động chuyển nhượng vàng miếng sẽ thuộc diện chịu thuế thu nhập cá nhân (điểm d, khoản 10, Điều 3). Đồng thời, tại khoản 11 Điều 3, dự thảo giao Chính phủ quy định ngưỡng giá trị vàng miếng chịu thuế, thời điểm áp dụng thu và điều chỉnh thuế suất thuế thu nhập cá nhân đối với chuyển nhượng vàng miếng tại điểm d khoản 10 Điều này cho phù hợp với lộ trình quản lý thị trường vàng và quy định chi tiết Điều này.
Ngoài ra, dự thảo cũng đề xuất mức thuế suất thuế thu nhập cá nhân áp dụng cho thu nhập từ chuyển nhượng vàng miếng là 0,1% (khoản 2, Điều 19).
Quang cảnh phiên họp
Phát biểu thảo luận tại hội trường, Đại biểu Phạm Văn Hòa, đoàn ĐBQH tỉnh Đồng Tháp bày tỏ sự thống nhất với báo cáo giải trình rằng: Những người có thu nhập từ việc mua bán vàng miếng có tính chất lợi nhuận hoặc có đầu cơ để kiếm lời là đối tượng phải chịu thuế.
Tuy nhiên, mức thuế 0,1% đối với những đối tượng này là không đáng kể. Do đó đại biểu đề nghị xem xét lại để điều tiết thu nhập những đối tượng này, nhằm hạn chế việc đầu cơ, mua bán làm mất ổn định của thị trường.
Đối với những người, những gia đình mua vàng để dự trữ, tích lũy cho con cháu hoặc phòng khi có ốm đau… cần đem vàng miếng đi bán, đại biểu đề nghị không thu thuế. “Bởi vì họ không nhằm mục đích kinh doanh. Người ta mua bán dự trữ khi có điều kiện; vàng rất dễ mua bán, khác với đất đai. Vàng đem ra tiệm vàng là họ mua ngay. Do đó, tôi đề nghị nên cân nhắc đối với đối tượng này là không thu thuế”, đại biểu đề nghị.
Cùng phân tích về nội dung này, đại biểu Trịnh Xuân An, đoàn ĐBQH tỉnh Đồng Nai cho rằng việc thu thuế đối với vàng miếng là vấn đề rất mới. Qua rà soát thông lệ quốc tế, chưa có nước nào đánh thuế đối với vàng miếng trong đạo luật thuế Thu nhập cá nhân như Việt Nam. Tuy nhiên, đề xuất này rất hợp lý đối với đặc điểm, đặc thù của nước ta khó phân biệt được đâu là đầu cơ, đâu là tiết kiệm, đâu là tích lũy. Do đó, cần có những chính sách phù hợp với đặc thù này.
Trong khi đó, đại biểu Trần Kim Yến, đoàn ĐBQH TP. Hồ Chí Minh lo ngại việc đánh thuế thu nhập từ việc mua bán vàng miếng sẽ dẫn đến tình trạng "thuế chồng thuế". Do vậy, đại biểu đề nghị cần rà soát, nghiên cứu kỹ để giải quyết vấn đề thuế chồng thuế.
“Vàng được mua từ khoản tiền tiết kiệm sau khi đã trừ thuế thu nhập. Nay khi bán vàng lại tiếp tục bị đánh thuế. Đây có phải là thuế chồng thuế hay không? Việc đánh thuế vào khoản tiết kiệm từ vàng của người dân có thể không mang ý nghĩa nhân văn, ý nghĩa xã hội và về mặt quản lý kinh tế”, đại biểu Trần Kim Yến băn khoăn.
Đối với mức thuế suất 0,1%, đại biểu Trần Kim Yến cho rằng, có thể chưa đủ để ngăn chặn việc đầu cơ trong mua bán vàng. Mức này không đáng kể so với mức lãi mà giới đầu cơ có thể thu được từ hoạt động kinh doanh vàng. Do đó, điều quan trọng là cần có biện pháp gì để hạn chế đầu cơ, quản lý và lành mạnh hóa thị trường vàng.
Từ phân tích trên, đại biểu bày tỏ sự đồng tình khi dự thảo Luật đã giao cho Chính phủ quy định về ngưỡng giá trị vàng miếng chịu thuế, thời điểm áp dụng thu, điều chỉnh thuế suất đối với chuyển nhượng vàng miếng. Tuy nhiên, đại biểu Trần Kim Yến cũng mong Chính phủ hết sức nhanh chóng ban hành nghị định để có thể áp dụng được ngay khi Luật này có hiệu lực.
Giải trình các vấn đề đại biểu quan tâm tại hội trường, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng cho biết, dựa trên cơ sở tổng hợp ý kiến của các cơ quan liên quan và ý kiến thẩm tra dự thảo Luật, Chính phủ sẽ căn cứ vào tình hình quản lý thị trường vàng để quy định thời điểm áp dụng ngưỡng giá trị vàng miếng chịu thuế và điều chỉnh thuế suất cho phù hợp với việc quản lý thị trường vàng. “Chúng tôi sẽ áp dụng thuế thu nhập cá nhân đối với vàng miếng với mức thuế suất là 0,1% trên giá trị chuyển nhượng từng lần. Thời điểm áp dụng sẽ được tính toán kỹ lưỡng”, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng thông tin.
Bộ trưởng nhấn mạnh, mục tiêu lớn nhất của chính sách thuế này không phải là tăng thu ngân sách, mà là điều chỉnh hành vi giao dịch vàng, hạn chế tình trạng đầu cơ, tránh gây áp lực lên thị trường vàng và thị trường ngoại tệ.
"Thực tế thời gian qua cho thấy, khi thị trường vàng bị tác động bởi đầu cơ, chính người dân là đối tượng chịu ảnh hưởng nặng nề nhất do giá vàng biến động bất thường", Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng nói và nhấn mạnh: "chính sách thuế này là một trong nhiều giải pháp nhằm góp phần ổn định thị trường vàng, và qua rà soát, không có tình trạng trùng thuế trong chính sách này".