Sáng 24/11, Ủy ban nhân dân tỉnh tổ chức buổi làm việc với Bộ Xây dựng về việc triển khai dự án đầu tư xây dựng tuyến đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng, đoạn qua địa bàn tỉnh Lào Cai.
Tuyến đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng, đoạn qua địa phận tỉnh Lào Cai có chiều dài 143,29km qua 12 xã, phường trên địa bàn tỉnh. Tổng kinh phí GPMB khoảng 8.200 tỷ đồng). Có 05 nhà ga và 04 trạm tác nghiệp kỹ thuật (điều chỉnh 01 trạm tác nghiệp kỹ thuật Văn Bàn thành ga hành khách).
Dự kiến có 37 khu tái định cư (06 khu đã có sẵn mặt bằng; 01 khu phục vụ di chuyển trường mầm non, 30 khu đầu tư xây dựng mới); Có 104 dự án đang hoạt động trong Khu công nghiệp Đông Phố Mới, 02 Cụm công nghiệp (Đông Phố Mới, Sơn Mãn - Vạn Hòa) phải di chuyển để phục vụ thi công ga Lào Cai mới.
Theo báo cáo về công tác chuẩn bị tổ chức Lễ khởi công dự án thành phần 1: Đầu tư hạ tầng kết nối các ga trên tuyến và quảng trường ga thuộc Dự án đầu tư xây dựng tuyến đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng của Ban Quản lý dự án Đường sắt, hiện nay, Viện 4 đã hoàn thành phương án thiết kế của ga Lào Cai, Yên Bái.
Về kế hoạch, thời gian tổ chức Lễ khởi công dự kiến diễn ra trong ½ ngày, (ngày 19/12/2025 - Thứ sáu). Dự kiến tại 05 điểm cầu, gồm: các Ga (Lào Cai, Phú Thọ, Bắc Hồng, Lương Tài, Hải Dương Nam). Trong đó, lựa chọn Lào Cai làm điểm cầu chính của Dự án và 04 điểm còn lại sẽ tổ chức theo hình thức trực tuyến.
Về công tác bàn giao một phần mặt bằng sạch phục vụ thi công: Ga Lào Cai, Phú Thọ: trước ngày 30/11/2025; Ga Hải Dương Nam: đã bàn giao ngày 14/11/2025; Ga Lương Tài: đã bàn giao ngày 21/11/2025; Các ga Bắc Hồng đang làm việc với địa phương (dự kiến trước ngày 30/11/2025). Công tác san ủi, chuẩn bị mặt bằng tổ chức lễ khởi công các ga triển khai từ ngày 27/11/2025, phấn đấu hoàn thành trước ngày 12/12/2025…
Hiện Ban QLDA Đường sắt dự thảo và phối hợp với Cục KT- QLĐTXD hoàn thiện các Báo cáo về Dự án, Thông cáo báo chí, kịch bản chương trình lễ khởi công…
Thảo luận tại buổi làm việc, tham gia ý kiến vào phương án quy hoạch quảng trường ga, vị trí nhà ga, tên gọi; về kiến trúc, cảnh quan, công năng, sử dụng của các nhà ga… các đại biểu đề xuất ý kiến nên giữ nguyên tên ga Lào Cai và ga Yên Bái; nên mở rộng thêm diện tích quảng trường ga để tạo điều kiện thuận lợi cho giao thông và người đi bộ; đầu tư nhà ga theo hướng hiện đại; cần bố trí quỹ đất để trồng cây xanh tạo cảnh quan; kiến trúc nhà ga cần thể hiện rõ hơn bản sắc, đặc trưng của tỉnh Lào Cai và tạo điểm nhấn về kiến trúc; nên xem xét bố trí kết nối hệ thống giao thông đồng bộ với các tuyến đường hiện hữu, đảm bảo thuận lợi cho việc vận tải hành khách và hành hóa…
Tại buổi làm việc đại diện đơn vị Tư vấn thiết kế - Công ty TNHH Tập đoàn viện khảo sát thiết kế số 4 đường sắt Trung Quốc đã trình bày phương án quy hoạch khu vực quảng trường trước ga; vị trí và phương án thiết kế nhà ga Lào Cai và ga Yên Bái.
Phương án thiết kế ga Lào Cai và ga Yên Bái (Ảnh: Cổng thông tin điện tử tỉnh Lào Cai)
Theo đó, ga Nam Lào Cai nằm ở bờ đối diện, cách ga Lào Cai hiện hữu 1,5 km. Ga Yên Bái Nam nằm trong khu quy hoạch mới ở bờ nam sông Hồng, cách trung tâm thành phố hiện hữu khoảng 2 km. Mỗi ga có 2 phương án kiến trúc.
Thảo luận tại buổi làm việc, tham gia ý kiến vào phương án quy hoạch quảng trường ga, vị trí nhà ga, tên gọi; về kiến trúc, cảnh quan, công năng, sử dụng của các nhà ga… các đại biểu đề xuất ý kiến nên giữ nguyên tên ga Lào Cai và ga Yên Bái; nên mở rộng thêm diện tích quảng trường ga để tạo điều kiện thuận lợi cho giao thông và người đi bộ...
Phát biểu tại buổi làm việc, Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Danh Huy đánh giá cao phương án quy hoạch thiết kế ga Lào Cai và Yên Bái. Ông thống nhất với ý kiến giữ nguyên tên gọi ga Lào Cai, ga Yên Bái để không bị nhầm trong công tác quản lý và định vị, phân biệt với “ga cũ”.
Về kiến trúc ga Lào Cai lựa chọn phương án 1, tuy nhiên đơn vị tư vấn cần nghiên cứu bổ sung thêm các hình khối mặt đứng để mang đậm dấu ấn và đặc trưng của vùng Lào Cai.
Về kiến trúc ga Yên Bái nên chọn phương án 2 và bổ sung thêm nét đặc trưng về ruộng bậc thang...
Đơn vị tư vấn cần nghiên cứu bổ sung thêm phương án tiếp cận của tuyến xe buýt tại khu vực quảng trường ga; trong quá trình nghiên cứu cần rà soát và có so sánh các phương án đầu tư hạ tầng (cầu, hầm…) để bảo đảm hiệu quả dự án.
Theo Nghị quyết của Quốc hội, dự án đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng dài khoảng 419km với tổng vốn 203.231 tỷ đồng (tương đương 8,37 tỷ USD). Dự án có đi qua 6 tỉnh, thành phố, gồm: Lào Cai, Phú Thọ, Hà Nội, Bắc Ninh, Hưng Yên, Hải Phòng.
Điểm đầu tại vị trí kết nối ray qua biên giới giữa Ga Lào Cai mới và Ga Hà Khẩu (Trung Quốc), thuộc địa phận thành phố Lào Cai. Điểm cuối tại khu bến Lạch Huyện, thuộc địa phận thành phố Hải Phòng.