Thục Anh - con gái NSND Công Lý: Mình từng ước bố không nổi tiếng

“Bố mẹ tôi ly hôn khi tôi 1 tuổi. Tôi quen với việc sống với mẹ và thi thoảng mới gặp bố. Như bao đứa trẻ khác lớn lên trong gia đình tan vỡ, tôi luôn cảm thấy tủi thân vì nghĩ rằng mình bị bỏ rơi. Tôi ghét bố vì bố đã bỏ rơi mẹ con tôi. Có lẽ bố có mối bận tâm nào khác, có thể là… một tình yêu nào đó, không phải là tôi” .

Những lời mở đầu vừa nhẹ nhàng nhưng lại nghẹn ngào này xuất hiện ngay từ những phút đầu tiên trong bộ phim tài liệu mang tên Có Một Chòm Sao. Đây cũng chính là lời tự sự của một cô con gái tên Kiến - Nguyễn Công Thục Anh kể về bố của mình - NSND Công Lý.

Bộ phim tài liệu Có Một Chòm Sao do Thục Anh - con gái của NSND Công Lý làm đạo diễn

Có bố là nghệ sĩ nổi tiếng, Thục Anh từ nhỏ đã quen với ánh sáng và cả những “vùng tối” - thứ khiến cô bạn từng chông chênh suốt quãng tuổi thơ. Có những giai đoạn, cô vừa thương bố, vừa giận bố, vừa khao khát được gần, lại vừa không biết phải bước đến từ đâu. Và rồi đến một ngày, khi biến cố ập đến, khi người đàn ông mạnh mẽ nhất trong ký ức bỗng trở nên yếu ớt đến mức… không nhớ nổi tên con mình, Thục Anh nhận ra thời gian không cho bất kỳ ai cơ hội để lần lữa.

Khoảnh khắc ấy, Thục Anh quyết định thực hiện một bộ phim để kể về bố. Không phải là NSND Công Lý mà công chúng vẫn từng biết, mà kể về người bố của riêng mình. Có lúc xa cách, có lúc khó hiểu, có lúc vụng về trong cách thể hiện tình cảm nhưng cũng là người đàn ông kiên cường, nhạy cảm và âm thầm yêu con bằng những cách rất khó đo đếm.

Có Một Chòm Sao không chỉ là bài tập tốt nghiệp của Thục Anh mà còn là nỗ lực vá lại những khoảng trống giữa hai bố con. Đó cũng là một hành trình để Thục Anh đi tìm lời giải cho những câu hỏi tưởng như rất đơn giản: “Bố có yêu mình không?”.

Mất bao lâu để Thục Anh quyết định làm một bộ phim tài liệu về bố - NSND Công Lý?

Ngay từ năm hai Đại học, mình đã ấp ủ ý định làm một bộ phim tài liệu về bố, bởi mình luôn tin rằng có những góc khuất trong nghề diễn viên của bố mà khán giả chưa từng nhìn thấy. Nhưng thời điểm đó, bố từ chối vì sợ con gái “khoe khoang” quá sớm. Hơn nữa, chính mình lúc ấy cũng cảm thấy chưa đủ vững vàng để bước vào hành trình làm phim, nên đành tạm gác lại dự định.

Đến khi tốt nghiệp, mọi thứ dường như hội tụ lại. Sự động viên từ bạn bè, từ những đồng nghiệp của bố trong nghề, cùng với biến cố bố bị tai nạn khiến mong muốn ấy càng thôi thúc mạnh mẽ hơn. Vì thế, mình quyết định chọn bộ phim tài liệu về bố làm phim tốt nghiệp, vừa là điều mình yêu thích nhất, vừa là cách để kể lại câu chuyện của bố theo cách chân thật nhất.

Khi nhân vật chính là bố - một người gần gũi, quen thuộc, có điều gì làm khó bạn không?

Ban đầu mình có rất nhiều ý tưởng và cũng không biết nên kể câu chuyện từ góc nhìn nào. Rất may, thầy hướng dẫn - NSND Nguyễn Thước đã nói: “Có một góc mà không ai kể hay bằng em, đó là góc nhìn của một người con về người bố làm nghệ sĩ. Em thử nghĩ theo hướng đó xem”.

Từ gợi ý ấy, mình và bạn biên kịch bắt đầu cùng nhau thảo luận. Mình kể lại những câu chuyện giữa hai bố con, còn bạn tổng hợp và phát triển thành kịch bản hoàn chỉnh mà mọi người thấy trong phim.

Câu nói đầu tiên mà Thục Anh mở lời với bố về bộ phim này là gì?

Thực ra mình biết bố sẽ không đồng ý, nhưng vẫn thử hỏi: “Bố ơi, con có một bộ phim, bố làm nhân vật cho con nhé?”.

Ban đầu bố không muốn, vẫn giữ quan điểm không lên hình như vậy. Đến lần thứ hai, mình đổi cách tiếp cận, hơi “đánh lừa” một chút bằng cách kể trước về nhân vật và nhờ bố đóng giúp. Và rồi bố gật đầu.

Mình nghĩ bố cũng đoán ra, nhưng trong một khoảnh khắc nào đó, bố đã mủi lòng và quyết định nhận lời tham gia.

Nguyễn Công Thục Anh

Những ngày quay phim với bố là một trải nghiệm thế nào?

Mình có một kỷ niệm rất đáng nhớ. Khi làm việc cùng bố với vai trò đạo diễn, mình mới thật sự hiểu vì sao bố được nhiều người yêu quý. Bố luôn chuyên nghiệp, nghiêm túc nghiên cứu từng nhân vật.

Trước mỗi buổi quay, bố chủ động xin kịch bản để nắm tâm lý, dù vai lớn hay nhỏ. Mình cũng mô tả chi tiết bối cảnh, diễn biến và lý do xây dựng hình tượng, để bố có thêm lựa chọn cách thể hiện. Điều đó khiến mình càng trân trọng và nể phục tư duy, thái độ làm nghề của bố.

Từ nhỏ, mình chưa từng xem bố diễn như một khán giả độc lập, luôn nhìn theo hướng “đó là bố mình”. Nhưng khi đứng ở vị trí đạo diễn và làm việc trực tiếp cùng bố, mình mới thấy rõ bố là một nghệ sĩ thực thụ. Từng chuyển động gương mặt, từng nhấn nhá trong diễn xuất đều khiến mình ấn tượng. Lần đó cũng là lần đầu tiên mình thực sự thấy bố trong vai trò diễn viên, còn mình là đạo diễn chính.

Bộ phim kể lại nhiều câu chuyện lần đầu công chúng được thấy. Trong quá trình làm, Thục Anh có bao giờ tự hỏi: “Đoạn này có nên đưa lên phim không?”

Có chứ. May mắn là mình có thầy hướng dẫn và bạn biên kịch giúp phân định đoạn nào nên đưa lên, đoạn nào không. Họ giúp mình cân bằng giữa câu chuyện muốn kể và bộ phim. Trong quá trình trao đổi, mình nhận ra có những khoảnh khắc thực tế nhưng không nhất thiết phải đưa hết lên phim. Khi phim phát hành, khán giả sẽ thấy thú vị, nhưng ở góc nhìn khác, có thể họ sẽ nghĩ không nên kể. Vì vậy, mình đã cùng ekip thảo luận kỹ lưỡng về từng chi tiết trước khi quyết định.

Có phân đoạn nào khiến bạn phải khựng lại đôi chút không?

Khi thu tiếng lồng cho bộ phim, mình làm hai phiên bản. Một bản thu tại nhà, đơn giản để hình dung cấu trúc phim. Trong không gian quen thuộc, đọc lại lời bình đã chuẩn bị, có những đoạn mình xúc động đến mức không thể tiếp tục. Dù cố gắng hoàn thiện, giọng sụt sùi và âm thanh xung quanh không chuyên nghiệp khiến đoạn thu này thú vị với ekip nhưng khó nghe khi phát hành.

Vì vậy, mình quyết định bỏ phiên bản đó và thu âm lại. Dù vậy, khoảnh khắc đó vẫn là lúc mình xúc động nhất, khiến mình khựng lại giữa quá trình làm phim.

Sau khi phim ra mắt, hai bố con đã cùng xem chưa? Cảm xúc của bố Lý và Thục Anh ra sao và bố có để lại nhận xét gì đặc biệt không?

Hai bố con đã cùng xem phim hai lần. Lần đầu, mình chiếu cho ông bà nội và họ hàng xem. Em Tít (PV: con trai MC Thảo Vân và NSND Công Lý) bảo phim hay quá, muốn gửi cho mẹ - bác Thảo Vân xem và cũng là người gợi ý sang nhà chiếu cho bố xem.

Ban đầu mình không định chiếu cho bố, vì cảm thấy chưa đủ tự tin. Nhưng sau lời động viên của Tít, hai chị em sang nhà bố cùng xem. Thế nhưng phản ứng của bố lại không như mình kỳ vọng. Thay vì xúc động hay thích thú, bố rất bình tĩnh và chỉ đáp: “Bố không phải người làm phim tài liệu, nên cũng không biết bình luận như thế nào”.

Lần thứ hai gần đây, mình tổ chức buổi chiếu tri ân những người đồng hành trong cuộc sống cũng nhân dịp sinh nhật bố, mình mời cả mẹ tới rạp xem. Nhưng ở cả hai lần, bố vẫn không thể hiện cảm xúc hay bình luận nhiều.

Hai bố con có hay cùng nhau xem phim hoặc có hoạt động chung nào không?

Hai bố con thi thoảng xem phim cùng nhau. Từ sau tai nạn, bố ít ra ngoài và không thường đi rạp nhưng lại rất thích xem phim truyền hình. Mỗi khi mình sang thăm, cả hai cùng ngồi xem rồi bàn luận về diễn xuất của các diễn viên, như đang nghe một người tiền bối chia sẻ, giảng dạy. Mình thấy may mắn khi có một sở thích chung liên quan đến phim ảnh, cũng là chủ đề hai bố con thường tâm sự nhiều nhất.

Ngoài ra, khi làm bộ phim tài liệu, mình còn tạo thói quen mới là đưa bố đi cà phê. Trước đây bố không thích đi cà phê bên ngoài, nhưng sau khi ốm, bố lại chia sẻ rằng thấy thích hoạt động này. Nên mình cũng nhiều lần đưa bố đi, ngồi ngắm đường phố và mình thấy bố rất thoải mái, thích thú với điều này.

Lần đầu thẳng thắn kể hết về bố và những suy nghĩ riêng trước công chúng, Thục Anh đối mặt với nỗi sợ hay áp lực nào?

Thực ra, không quá khó vì khi làm bộ phim, mình đã biết rõ điều mình muốn truyền tải. Mình may mắn được lớn lên bên mẹ - một người phụ nữ đầy thấu cảm và bao dung. Trong phim, mình có kể rằng hồi nhỏ mình từng có cảm xúc không tích cực về bố, nhưng chính mẹ đã thay bố giải quyết khúc mắc đó.

Mẹ cũng là người dung hòa, kéo hai bố con lại gần nhau. Mẹ từng chia sẻ với mình rằng: “Mẹ không muốn con và bố không gặp nhau”. Bởi tuổi thơ của mẹ mình cũng thiếu sự gần gũi với ông ngoại. Nên khi thấy cuộc hôn nhân tan vỡ, mẹ sợ mình cũng sẽ xa cách bố. Vì vậy, mẹ quyết định làm bạn với bố, bỏ qua tổn thương cũ, mang đến cho mình góc nhìn về bao dung và tha thứ. Mình thấy rằng mẹ có quan điểm rất mới và văn minh nên mình cũng đã mang vào trong bộ phim tài liệu.

Mình nghĩ nhiều người rơi vào hoàn cảnh tương tự - bố mẹ ly hôn, thậm chí không nhìn mặt nhau. Làm phim cũng là cơ hội để mình chia sẻ quan điểm về sự bao dung sau một cuộc hôn nhân tan vỡ, mượn nhân vật là bố để kể câu chuyện ấy.

Mối quan hệ của NSND Công Lý và những người phụ nữ trong đời mình, rất đặc biệt. Thục Anh nhìn nhận thế nào về điều này?

Đến bây giờ khi nghĩ đến những người phụ nữ của bố mình, mình đều thấy họ là những người chịu nhiều tổn thương, đôi khi tổn thương đó cũng đến từ bố của mình. Thế nhưng mọi người đều có góc nhìn rất văn minh, bao dung. Mình cũng thấy những người phụ nữ này có điểm chung rằng đều rất yêu quý, tôn trọng bố mình. Không phải chỉ vì các con mà đôi khi vì bố là một người tình cảm.

Mình hiểu để giữ được mối quan hệ như hiện tại, họ cũng đã phải vật lộn, đấu tranh rất nhiều. Tuy nhiên để nhìn chung lại, mình rất tôn trọng, nể phục họ vì có thể bỏ qua hết những tổn thương trong quá khứ để làm bạn với bố mình.

Nhìn lại, bạn có thấy tiếc vì chưa đủ thời gian bên bố?

Mình cũng chia sẻ trong phim rằng hồi nhỏ thường làm bài tập ở quán nhậu. Lớn lên lại thấy đó là kỷ niệm vui, thích thú. Bố thích đưa mình đi vì mình ngoan, ngồi im, không nghịch ngợm, còn mình được ngồi bên bố và các chú, nghe chuyện đời, những câu đùa vui, đồng thời hiểu hơn về cuộc sống thường nhật của bố.

Dần dần, đó trở thành thói quen của hai bố con. Đôi khi rủ nhau đi ăn trưa ở quán nhậu, bố nhâm nhi, mình ăn cơm rang. Chỉ đơn giản vậy thôi, nhưng là khoảng thời gian quý giá mà hai bố con dành cho nhau.

Trước đây, khi say, bố thường gọi điện nói rất nhiều, đôi khi chỉ để nhắc “bố nhớ con” hay một câu gì đó. Lúc ấy mình thấy hơi phiền, vì bố hay gọi nửa đêm hoặc lúc mình bận việc. Đơn giản chỉ là hỏi thăm thôi nhưng mình lại cảm thấy không thoải mái.

Nhưng sau biến cố, mình khao khát muốn được bố gọi điện, nghe giọng của bố. Có hôm nhớ bố quá, mà bố chưa tỉnh, mình còn lên mạng và tìm kiếm bố trong những bộ phim, chỉ để được nghe giọng nói ấy. Đó chỉ là một điều đơn giản thôi nhưng ở thời điểm ấy mình thấy được nghe giọng bố là một điều quý giá.

Trong tính cách của NSND Công Lý, điểm nào bạn giống nhất và điểm nào hoàn toàn khác bố?

Điểm giống nhau có lẽ là dễ xúc động. Bên ngoài, mọi người thấy NSND Công Lý gai góc, khó gần, nhưng thực tế bố rất hay khóc, thậm chí còn dễ xúc động hơn cả mẹ mình. Mẹ từng kể rằng khi có biến cố, bố luôn là người khóc đầu tiên, trong khi mẹ sẽ giải quyết xong mới thể hiện cảm xúc. Mình cũng giống bố ở điểm này, khi gặp chuyện “kinh khủng”, mình khóc trước rồi mới bình tĩnh xử lý.

Còn sự khác nhau, mình nghĩ là ở hành động quan tâm gia đình. Bố thường hướng ra bên ngoài, hay chăm lo bạn bè, đôi khi quên mất gia đình. Bố sẽ luôn có mặt và hỗ trợ nhiệt tình khi gia đình có việc nhưng về những thứ đơn giản thường ngày, bố sẽ hơi vô tâm một chút, thiếu sự đồng cảm và dành thời gian trọn vẹn cho gia đình.

Mình thì ngược lại, rất gần gũi với ông bà. Thú thật, có rất nhiều lúc mình bực bội vì muốn bố dành thời gian sang thăm ông bà nhưng lúc đó bố đều gạt đi vì bận rộn. Những tình huống đó mình cảm nhận: “Sao mình với bố chẳng giống nhau gì cả!”.

Nếu dùng một hình ảnh để mô tả mối quan hệ giữa hai bố con qua từng giai đoạn: khi còn nhỏ, tuổi teen và hiện tại, đó sẽ là…?

Ngoài những khoảnh khắc đã tái hiện trong phim, vẫn còn nhiều kỷ niệm hai bố con không thể đưa lên màn ảnh. Khi còn nhỏ, mình và bố thường đạp thiên nga ở công viên; lớn hơn, có em Tít, bố cho hai chị em đi chơi xèng ở trung tâm thương mại. Mỗi giai đoạn đều gắn với một nơi khiến mình nhớ mãi.

Tuy nhiên cũng có những kỉ niệm mà giờ nhớ lại mình thấy buồn cười, còn khi đó thì chẳng vui chút nào.

Hồi đi học, bố thường đưa mình đi nhưng hiếm khi đón về vì chiều là lúc bố… say. Đôi khi bố bận việc ở nhà hát, nhờ các chú diễn viên, đồng nghiệp đón mình về. Lúc đó, cảm giác của một đứa trẻ là buồn vì sao bố không đón trực tiếp mà cứ nhờ người khác.

Song giờ nhìn lại, mình nghĩ trải nghiệm đó cũng vui. Vì mình được nghe các chú kể về bố, công việc của bố hay cách bố ứng xử với những mối quan hệ xung quanh. Mình thấy đấy là lúc mình được biết nhiều hơn về bố, bởi bố chẳng bao giờ kể gì với mình.

Có lúc nào bạn ước mình chỉ là con của "bố Công Lý" bình thường, chứ không phải con của NSND nổi tiếng?

Cũng có. Mình nhớ một lần mẹ bận đi công tác, mình sang ở với bố khoảng hai tuần. Mỗi sáng, khi bố đưa mình đi học, dù đã muộn giờ, vẫn có nhiều khán giả nhận ra bố. Họ chỉ tình cờ đi ngang qua nhưng thấy “anh Công Lý” nên  tranh thủ xin chụp hình hay chữ ký.

Lúc đó vì đã muộn học nên mình cảm thấy hơi sốt ruột và thầm nghĩ: “Ước gì bố không nổi tiếng như thế”. Nhưng lớn lên, mình lại thấy đó là khoảnh khắc vui, vì biết bố được nhiều người hâm mộ và yêu quý.

“Ly hôn không phải giảm đi 1 nửa tình yêu mà tình yêu được nhân đôi. Cứ nghĩ nhiều vợ là lăng nhăng nhưng bố tôi yêu ai lại yêu rất hết mình”, mất bao lâu để Thục Anh nhận ra và thấu hiểu điều này?

Đó là một quãng thời gian dài, nhưng không phải mình cứ đau đáu về điều đó. Qua nhiều lần tâm sự với mẹ, mình nhận ra rằng, khi bố mẹ ly hôn, không phải bạn mất đi tình yêu của ai hết, mà chỉ là Giáng Sinh hay sinh nhật bạn có thể có hai món quà. Hãy nghĩ như vậy để nhẹ nhàng hơn, giúp cuộc sống được xoa dịu những tổn thương.

Thực ra từ trước đến nay mình chưa bao giờ thiếu thốn tình yêu thương. Mọi người có thể nghĩ mình thiếu sự yêu thương của bố vì không ở gần, nhưng không phải vậy. Mỗi người có vai trò khác nhau. Mẹ yêu thương bằng cách chăm sóc hằng ngày, còn bố quan tâm theo cách riêng như về nghề nghiệp, định hướng tương lai hay những nhu cầu khác. Vì thế mình cảm thấy không mất mát hay thiếu thốn gì cả.

Có điều nào mà Thục Anh luôn muốn gửi đến bố nhưng chưa thể nói trực tiếp?

Gần đây, có một câu mình rất muốn nói với bố nhưng khi 2 bố con gọi điện, mình lại không nói được. Vì chưa kịp sắp xếp và cũng chưa ổn định lại cảm xúc để nói ra.

Đó là khi mình nhận được rất nhiều bình luận của khán giả khi xem bộ phim tài liệu. Mọi người nói nhiều về việc vẫn luôn nhớ bố - NSND Công Lý, mong chờ NSND Công Lý quay lại với sân khấu, phim ảnh. Chắc cũng khoảng 1 năm nay bố không còn đóng phim nữa vì có thể ở đâu đó trong bố vẫn còn sự tự ti nhất định.

Vì vậy mình muốn gửi đến bố rằng: Bố hãy đọc những bình luận ấy đí, con thật sự đã nói thật rằng mọi người rất nhớ bố, khán giả rất muốn được nhìn thấy bố. Có thể sức khỏe của bố không phục hồi 100% như ban đầu được nhưng con luôn tin bố có niềm đam mê lớn với diễn xuất. Và chỉ cần bố có một động lực đủ mạnh, như lúc này, khán giả đang bày tỏ tình yêu thương với bố rất nhiều thì bố hãy trở lại và tiếp tục công việc diễn xuất của mình.

Tò mò Thục Anh đời thường là người thế nào?

Để nói về chính mình thì hơi khó khách quan, nhưng mình nghĩ một từ khá đúng về mình là: chân thành. Mình chân thành trong mọi việc, từ các mối quan hệ xã hội đến những gì mình làm. Bộ phim của mình có thể còn vài sạn chuyên môn, nhưng khi trao đổi với mọi người, mình nhận ra chỉ cần đặt hết tâm huyết và chân thành, tác phẩm dù chưa được đón nhận vẫn là một thành công.

Đây cũng là tính cách mà bố mẹ mình đều có. Họ luôn chân thành với công việc và các mối quan hệ xung quanh. Đôi khi sự chân thành khiến họ bị thiệt thòi, nhưng mình tin rằng cứ sống chân thành, cuộc sống sẽ thuận lợi và ý nghĩa hơn.

Cuối cùng, Thục Anh có dự định sắp tới nào có thể bật mí không?

Mình đang thực hiện một dự án cá nhân, làm phim về ông nội của mình mang tên Vị Của Hà Nội. Chắc mọi người sẽ thấy buồn cười khi mình làm 2 tác phẩm đều về gia đình. Nhưng mình nghĩ rằng, trước khi thấy những điều tích cực, tốt đẹp từ bên ngoài, mình muốn cảm nhận được điều đó ngay trong chính gia đình của mình. Và qua đó, mình có thể truyền tải những yêu thương, thông điệp cuộc sống đến với cộng đồng.

Mình nghĩ ai cũng có ký ức, những điều tự hào về gia đình và người thân. Mình cũng vậy, mình mong muốn có thể mang đến một câu chuyện về ký ức Hà Nội, những nơi chốn gắn liền với kỷ niệm của nhiều thế hệ.

Cảm ơn Thục Anh về những chia sẻ!