TBM 'Thần Tốc' tiến đến Ga S12. (Video: Phùng Anh)
Theo ghi nhận của phóng viên Thời báo VTV tại hiện trường, khoảng hơn 10h sáng hôm nay (1/12), Máy đào hầm TBM (Tunnel Boring Machine) số 1, với tên gọi "Thần Tốc", đã chính thức về đích tại Ga S12 - Ga Hà Nội, hoàn thành toàn bộ hành trình khoan qua 4 nhà ga ngầm đầu tiên của Dự án Tuyến Đường sắt đô thị số 3, đoạn Nhổn - Ga Hà Nội.
Đại diện MRB cho biết, TBM1 "Thần Tốc" bắt đầu đào hầm từ ga S9 (Kim Mã) ngày 30/7/2024. Đến nay, máy đã hoàn thành toàn bộ hành trình, xuyên qua 4 ga ngầm S9 (Kim Mã), S10 (Cát Linh), S11 (Văn Miếu) và S12 (Ga Hà Nội).
Tuyến ĐSĐT số 3, đoạn Nhổn – ga Hà Nội được khởi công xây dựng từ năm 2009, có chiều dài 12,5km (8,5km đi trên cao và 4km đi ngầm). Tuyến có 12 nhà ga: trong đó: 8 ga trên cao (Nhổn, Minh Khai, Phú Diễn, Cầu Diễn, Lê Đức Thọ, ĐH Quốc gia Hà Nội, Chùa Hà, Cầu Giấy) và 4 ga ngầm (Kim Mã, Cát Linh, Văn Miếu, Ga Hà Nội).
Đây là lần đầu tiên Hà Nội vận hành công nghệ TBM để thi công hầm đô thị trung tâm, nơi tập trung dân cư đông đúc, hệ thống hạ tầng phức tạp và nhiều công trình di sản.
Hành trình của "Thần Tốc" đánh dấu bước tiến quan trọng trong tiến độ thi công đoạn ngầm dài gần 4 km của dự án, đồng thời khẳng định năng lực thi công công trình ngầm tại Việt Nam.
Trong suốt quá trình đào, TBM "Thần Tốc" vận hành an toàn, lắp đặt tổng cộng 1.720 vòng vỏ hầm (segment), đáp ứng đầy đủ các yêu cầu kỹ thuật, an toàn và môi trường. Việc khoan qua nhiều khu vực nhạy cảm về di sản và công trình hiện hữu đều được kiểm soát chặt chẽ, đảm bảo không gây ảnh hưởng trên mặt đất. Sau khi về đích tại ga S12, phần đầu khoan của TBM sẽ được tháo dỡ tại đây; hệ thống thiết bị phụ trợ sẽ được kéo về và tiếp tục tháo dỡ tại ga S9 – Kim Mã.
Song song đó, TBM2 "Táo Bạo" tiếp tục thi công đoạn hầm còn lại và đang tiến về phía ga S11. Tính đến ngày 1/12/2025, tổng tiến độ gói thầu CP03 (hầm và các ga ngầm) đạt hơn 72%. Công tác đúc vỏ hầm hoàn thành 3.395/3.495 vòng, đáp ứng yêu cầu để phục vụ hai máy TBM.
Ông Nguyễn Bá Sơn, Phó Trưởng ban Ban Quản lý đường sắt Hà Nội (MRB), khẳng định: "Việc TBM1 'Thần Tốc' về đích tại ga S12 là cột mốc lịch sử, minh chứng cho trách nhiệm, nỗ lực của toàn bộ đội ngũ dự án. Thành quả hôm nay có được nhờ sự chỉ đạo sát sao của UBND thành phố, sự phối hợp của các sở, ngành, tư vấn, nhà thầu và đặc biệt là sự ủng hộ của Nhân dân Thủ đô."
Đại diện Liên danh Hyundai – Ghella, ông Park Young Ill, chia sẻ: "Công nghệ TBM là phương pháp đào hầm tiên tiến nhất hiện nay và lần đầu áp dụng tại Hà Nội. Với điều kiện địa chất phức tạp và nhiều công trình văn hóa – lịch sử trên mặt đất, việc chuẩn bị và thi công được thực hiện hết sức thận trọng. Kết quả đạt được từ TBM1 là cơ sở quan trọng để chúng tôi tin tưởng vào sự thành công của TBM2."
Ông Nguyễn Quốc Bảo, Phó Tổng Giám đốc FECON, nhấn mạnh: "Vận hành an toàn TBM1 cho thấy kỹ sư, nhà thầu Việt Nam hoàn toàn có thể làm chủ công nghệ thi công ngầm phức tạp khi có sự đồng hành của các đối tác quốc tế. Với FECON, đây là dấu ấn kỹ thuật khẳng định năng lực thi công các dự án hạ tầng lớn."
Dự án tuyến đường sắt đô thị Nhổn – ga Hà Nội là một trong những công trình giao thông trọng điểm của Thủ đô, góp phần giảm ùn tắc, tăng cường vận tải công cộng và cải thiện môi trường đô thị.
Công tác quan trắc dịch chuyển mặt đất, sụt lún và ổn định công trình dọc tuyến được thực hiện liên tục nhằm đảm bảo tuyệt đối an toàn. Ban Quản lý Đường sắt đô thị Hà Nội cho biết sẽ tiếp tục phối hợp chặt chẽ với các đơn vị để hoàn thành các hạng mục tiếp theo, hướng tới mục tiêu đưa tuyến metro vào vận hành đúng kế hoạch.
TBM hoạt động trên nguyên lý cân bằng áp lực đất (EPB). Phía sau khiên đào được bố trí một vách ngăn kín. Đất từ khiên đào sẽ rơi vào khoang kín và tạo ra sự cân bằng áp lực giữa đất đào và đất chưa đào, làm cho gương đào ổn định và không sạt lở. Cùng lúc đó, các vòng vỏ hầm (segment) được lắp đặt ngay phía sau đuôi máy. Chu trình đào và lắp vỏ hầm diễn ra liên tục, đảm bảo an toàn và giảm thiểu tác động đến môi trường xung quanh.