Nhiều đập, kênh thủy lợi hư hỏng, đe dọa hàng chục ngàn ha lúa tại Đắk Lắk

Cần 10 tỷ đồng để sửa chữa đập Tam Giang

Đợt mưa lũ lịch sử từ giữa tháng 11 khiến tỉnh Đắk Lắk thiệt hại nặng nề về cơ sở hạ tầng, trong đó hệ thống các đập và kênh, mương thủy lợi bị hư hỏng nặng ở nhiều địa phương.

Đập Tam Giang chắn qua sông Cái, hữu ngạn thuộc xã Tuy An Đông và tả ngạn thuộc xã Tuy An Bắc. Đập được kiên cố hóa từ năm 1992 với chiều dài khoảng 800 m bằng xi măng chắc chắn.

Hơn 40 m đê ngăn nước của đập Tam Giang bị nước cuốn trôi trong trận lũ lịch sử tháng 11/2025

Theo đơn vị quản lý đập Tam Giang, đợt lũ vào cuối tháng 11 đã cuốn trôi 40/120 m đê ngăn nước, cùng hai trục điều tiết nguồn nước khiến cho đập không còn khả năng ngăn dòng và điều tiết nguồn nước tưới cho cây trồng.

Bà Phan Thị Yên sống tại xã Tuy An Đông, ngay cạnh khu vực đập cho biết: "Gia đình tôi sống mấy chục năm ở đây, trải qua nhiều trận lũ lớn nhưng đây là lần đầu tiên thấy đập Tam Giang bị cuốn trôi và hư hỏng nặng như vậy, chứng tỏ lượng nước đổ về mạnh và xiết không thể tưởng tượng được".

Cũng theo bà Yên, thời điểm đập vỡ, người dân ở đây không hay biết vì nước lớn quá nhanh và dâng cao, che phủ đập, ngập đến mái nhà cấp 4 của người dân lân cận. Chỉ khi nước rút nhiều, người dân nơi đây mới biết đập đã vỡ.

Nhiều hạng mục thuộc công trình đập Tam Giang bị hư hỏng nặng 

Đập vỡ cùng với nước chảy xiết từ đợt lũ lịch sử cũng đã khiến nhiều đoạn đường ven đập vào khu dân cư hai bên bị sạt lở, gây nguy hiểm cho người tham gia giao thông. Chính quyền đã tiến hành giăng dây cảnh báo để người dân không vào khu vực này.

Trước thực trạng này, Công ty TNHH MTV Thủy nông Đồng Cam đã báo cáo và kiến nghị Sở Nông nghiệp và Môi trường bổ sung 10 tỷ đồng, mục tiêu nhằm sớm khắc phục hậu quả thiên tai tại công trình thủy lợi đập Tam Giang, đáp ứng nhu cầu cung ứng nguồn nước tưới cho các cánh đồng xã Tuy An Đông và Ô Loan.

Nước lũ dâng cao cũng xói mòn vào cầu dân sinh khu vực đập Tam Giang, gây nguy hiểm cho các phương tiện tham gia giao thông

Hàng chục vị trí trên kênh thủy lợi xói mòn, sạt lở nặng

Ghi nhận của PV Người Đưa Tin, nhiều vị trí thuộc tuyến kênh Chính Nam đoạn qua xã Sơn Thành, Tây Hòa cũng bị xói mòn, sạt lở. Các đoạn kênh bị vỡ hoàn toàn vài mét đến chục mét, sạt lở nặng và rải rác nhiều vị trí. Nguy cơ ảnh hưởng đến thời vụ canh tác của vụ Đông Xuân 2025 - 2026 cao nếu không kịp thời khắc phục, nhất là ở các vựa lúa của nhân dân tỉnh Phú Yên cũ.

Kênh Chính Nam qua xã Tây Hòa bị hư hỏng, sạt lở nhiều đoạn liên tiếp. Khu vực này trước đây là xã Hòa Bình 1, huyện Tây Hòa, tỉnh Phú Yên cũ

Ông Nguyễn Văn Chiến, Phó Giám đốc Công ty TNHH MTV Thủy nông Đồng Cam, cho biết, kênh Chính Nam nằm trong hệ thống đập Đồng Cam chạy dọc Quốc lộ 29, đi qua các xã: Sơn Thành, Tây Hòa, phường Đông Hòa, Hòa Hiệp. Kênh có chiều dài hơn 36 km, cung cấp nước cho 8.000 ha lúa/vụ. Đợt mưa lũ vào giữa tháng 11 khiến tuyến kênh này bị vỡ, sạt lở ở nhiều vị trí, ước thiệt hại trên 30 tỷ đồng.

Ngoài ra, mưa lũ cũng khiến nhiều kênh mương khác như: kênh N8, kênh Bình Sơn, kênh N1, kênh N2 Nam… bị hư hỏng hàng chục vị trí, có những đoạn kênh bị nước lũ làm hư hỏng hoàn toàn. Toàn hệ thống kênh mương do đơn vị quản lý bị vỡ, sạt lở, sạt mái… hơn 1.000 mét.

Nhiều đoạn kênh bị xói mòn, sạt lở, đe dọa hàng ngàn ha vụ lúa Đông Xuân 2025 - 2026

Theo Công ty TNHH MTV Thủy nông Đồng Cam, hệ thống thủy lợi Đồng Cam cung cấp nước cho hơn 15.000 ha lúa/vụ, đều là những vựa lúa của tỉnh Phú Yên cũ. Việc khắc phục các hư hỏng của mưa lũ gây ra cần được khẩn trương hoàn thành để đảm bảo hoạt động sản xuất theo lịch thời vụ của vụ Đông Xuân 2025 - 2026. Công ty Trách nhiệm hữu hạn Một thành viên Thủy Nông Đồng Cam cũng đã kiểm tra và thống kê thiệt hại sơ bộ là hơn 49 tỷ đồng.

Theo ông Nguyễn Văn Chiến, hàng năm vào cuối tháng 11, công ty mở nước cho nông dân bắt đầu sản xuất vụ Đông Xuân. Tuy nhiên, ảnh hưởng của mưa lũ vượt quá mức lịch sử đã khiến công trình thủy lợi bị hư hỏng nặng, nhất là kênh mương nằm trong hệ thống thủy lợi Đồng Cam bị sạt lở, vỡ hoàn toàn ở nhiều vị trí. Việc khắc phục sự cố hư hỏng sẽ mất nhiều thời gian và khó khăn hơn. Điều này cũng làm tăng nguy cơ ảnh hưởng đến lịch gieo trồng của vụ lúa Đông Xuân 2025 – 2026, giảm năng suất bà con trồng lúa trong khu vực được phục vụ tưới của đập Đồng Cam.

Có đoạn kênh sạt lở hoàn toàn, kéo theo lượng lớn đất đá trôi vào khu vực canh tác của nông dân

Ông cũng cho biết thêm, công ty đã và đang huy động lực lượng tổ chức sửa chữa hệ thống thủy lợi bị hư hỏng, khắc phục hậu quả do thiên tai gây ra nhằm sớm cung cấp nguồn nước cho nông dân khôi phục sản xuất.

Đồng thời, công ty cũng đề xuất Ủy ban Nhân dân tỉnh Đắk Lắk chỉ đạo các sở, ngành liên quan kiểm tra, đánh giá tình hình thiệt hại và hỗ trợ kinh phí sửa chữa, khắc phục hậu quả của mưa lũ gây ra đối với hệ thống thủy lợi.