Ngày 5-12, Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ trì cuộc họp của Thường trực Chính phủ, cho ý kiến về đề án khu thương mại tự do chuẩn bị trình cấp có thẩm quyền.
Thủ tướng Phạm Minh Chính phát biểu tại phiên họp. Ảnh: Nhật Bắc
Đề án khu thương mại tự do do Bộ Tài chính chủ trì xây dựng. Ở Việt Nam, hệ thống pháp luật chung chưa có quy định cụ thể về cơ chế, chính sách, quản lý và hoạt động của khu thương mại tự do. Thời gian qua, Quốc hội đã ban hành các nghị quyết về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TP Đà Nẵng, TP Hải Phòng, trong đó có nội dung về khu thương mại tự do.
Bộ Tài chính cho biết dự kiến trong năm 2026 thành lập các khu thương mại tự do tại Đà Nẵng, Hải Phòng, TPHCM; đến năm 2030 cả nước có khoảng 6 - 8 khu thương mại tự do và mô hình tương tự tại các địa phương có điều kiện thuận lợi. Tới năm 2045 cả nước có 8 - 10 khu thương mại tự do và mô hình tương tự đạt chuẩn quốc tế, cạnh tranh được với các nước trong khu vực, đóng góp 15 - 20% GDP.
Phát biểu kết luận nội dung này, Thủ tướng Phạm Minh Chính yêu cầu Bộ Tài chính tiếp thu các ý kiến tại cuộc họp để tiếp tục hoàn thiện đề án, trình cấp có thẩm quyền xem xét, quyết định, tinh thần là làm nhanh, khẩn trương nhưng chất lượng.
Thủ tướng lưu ý làm rõ khái niệm khu thương mại tự do, những điểm tương đồng và khác biệt với trung tâm thương mại quốc tế; cơ chế, chính sách cho hai đối tượng này có những điểm giống và những điểm khác, cần vận dụng linh hoạt, sáng tạo các quy định đã có.
Lãnh đạo Chính phủ yêu cầu việc lựa chọn địa điểm thí điểm khu thương mại tự do phải phù hợp, cân đối vùng miền, theo đúng tinh thần thí điểm. Do đó, các cơ quan tham khảo kinh nghiệm quốc tế, căn cứ điều kiện Việt Nam để xây dựng cơ chế, chính sách đặc thù, phù hợp, vượt trội, cạnh tranh, khả thi nhưng không ảnh hưởng quá nhiều đến môi trường đầu tư chung; chính sách vừa có quy định chung, vừa có đặc thù phù hợp với các khu, các địa phương khác nhau.
Thủ tướng yêu cầu xây dựng chính sách vượt trội, cạnh tranh để thí điểm một số khu thương mại tự do. Ảnh: Nhật Bắc
Sáng cùng ngày, Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ trì cuộc họp của Thường trực Chính phủ về đề xuất cơ chế, chính sách thúc đẩy phát triển trung tâm lọc hóa dầu và năng lượng quốc gia tại khu kinh tế Dung Quất (Quảng Ngãi).
Theo các báo cáo, ý kiến tại cuộc họp, nhà máy lọc dầu Dung Quất là nhà máy lọc dầu đầu tiên của Việt Nam, nằm trong khu kinh tế Dung Quất. Với những lợi thế về vị trí chiến lược và hệ thống cơ sở hạ tầng phát triển, khu kinh tế này đã trở thành điểm đầu tư hấp dẫn trong và ngoài nước, được Chính phủ quy hoạch thành một khu kinh tế đa ngành, đa lĩnh vực, với trọng tâm là công nghiệp lọc dầu, hóa dầu, công nghiệp nặng quy mô lớn, các ngành công nghiệp nhẹ…
Tại Nghị quyết số 26 về phát triển kinh tế - xã hội và bảo đảm quốc phòng, an ninh vùng Bắc Trung Bộ và duyên hải Trung Bộ đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045, Bộ Chính trị đã đặt ra nhiệm vụ "mở rộng và xây dựng trung tâm lọc, hóa dầu và năng lượng quốc gia tại khu kinh tế Dung Quất".
Phát biểu tại phiên họp, Thủ tướng Phạm Minh Chính nêu rõ, nhà máy lọc dầu Dung Quất do Việt Nam đầu tư, thực hiện, đang hoạt động hiệu quả và đã có chủ trương mở rộng giai đoạn 2, phù hợp với sự phát triển chung của đất nước.
Cơ bản đồng tình với các cơ chế, chính sách do các bộ ngành đề xuất, Thủ tướng Phạm Minh Chính yêu cầu các cơ quan cùng Tập đoàn Công nghiệp Năng lượng quốc gia (Petrovietnam) rà soát lại, làm rõ nội dung mới, chính sách đặc thù, đột phá, mạnh mẽ hơn nữa để đề xuất các cơ quan có thẩm quyền.
Thủ tướng lưu ý cần có các cơ chế, chính sách để phát triển trung tâm lọc hóa dầu và năng lượng quốc gia tại khu kinh tế Dung Quất, góp phần phát triển kinh tế - xã hội địa phương, bảo đảm an ninh, tự chủ năng lượng quốc gia, phát triển ngành công nghiệp lọc hóa dầu, công nghiệp năng lượng, thúc đẩy tăng trưởng 2 con số trong những năm tới và thực hiện 2 mục tiêu chiến lược 100 năm của đất nước.