Tại sự kiện Martech 2025 diễn ra ngày 23/12/2025, ông Trần Xuân An – Giám đốc Trung tâm Sản phẩm Bán lẻ, Viettel Solutions đã phác họa bức tranh toàn cảnh về những thách thức mang tính hệ thống mà ngành hàng tiêu dùng nhanh (FMCG) đang đối mặt, đồng thời chia sẻ cách tiếp cận ứng dụng AI xuất phát từ thực tiễn vận hành.
Sáu “nút thắt” lớn của chuỗi cung ứng FMCG
Theo ông Trần Xuân An, thách thức lớn nhất của FMCG hiện nay bắt nguồn từ sự phân mảnh của hệ thống công nghệ thông tin. Nhiều doanh nghiệp vẫn vận hành trên các nền tảng rời rạc như DMS, ERP, hệ thống logistics và bán lẻ độc lập, khiến dữ liệu bị chia cắt, khó liên thông và kéo theo chi phí tích hợp, chuyển đổi ngày càng cao. Việc thiếu một nguồn dữ liệu thống nhất khiến quá trình ra quyết định trở nên chậm chạp và kém chính xác.
Trong khâu phân phối hàng hóa, nếu dữ liệu bị phân mảnh, phần mềm quản lý lạc hậu thì doanh nghiệp gặp rắc rối lớn.
Thách thức thứ hai đến từ giao hàng chặng cuối (last-mile delivery) – khâu đang chiếm tỷ trọng chi phí lớn nhất trong chuỗi cung ứng hiện đại. Kỳ vọng của người tiêu dùng về giao hàng nhanh, linh hoạt ngày càng tăng, trong khi doanh nghiệp vẫn phải kiểm soát chi phí, tạo áp lực lớn lên các nhà phân phối và đơn vị vận chuyển.
Biến động nhu cầu là thách thức thứ ba. Ngành FMCG đặc trưng bởi danh mục sản phẩm lớn nhưng vòng đời ngắn, đòi hỏi khả năng dự báo chính xác để tối ưu tồn kho và tránh hiệu ứng bullwhip – hiện tượng biến động nhu cầu bị khuếch đại ngược lên các cấp trong chuỗi cung ứng, gây ra tồn kho ảo và lãng phí nguồn lực.
Ba thách thức còn lại bao gồm quản lý tồn kho kém hiệu quả do dữ liệu phân tán từ nhà máy đến đại lý và điểm bán; hệ thống hỗ trợ ra quyết định còn chậm, thiếu dữ liệu thời gian thực; và khả năng chống chịu thấp trước các cú sốc bên ngoài như dịch bệnh hay gián đoạn logistics.
“Đây là những vấn đề mà kinh nghiệm con người hay các công cụ thủ công khó có thể giải quyết triệt để. Doanh nghiệp FMCG buộc phải dựa vào công nghệ, và AI là công cụ đủ mạnh để xử lý các bài toán này ở quy mô lớn,” ông An nhận định.
Ba hướng ứng dụng AI “ tháo gỡ nút thắt ” của FMCG
Từ kinh nghiệm triển khai thực tế, Viettel Solutions xác định ba nhóm công nghệ AI có tác động trực tiếp đến hiệu quả chuỗi cung ứng FMCG.
Ông Trần Xuân An – Giám đốc Trung tâm Sản phẩm Bán lẻ, Viettel Solutions phát biểu tại sự kiện Martech 2025.
Thứ nhất là AI dự báo nhu cầu dựa trên Deep Learning (học sâu). So với các mô hình thống kê truyền thống, Deep Learning cho phép xử lý dữ liệu đa chiều, đa kênh và thích ứng tốt hơn trong môi trường biến động cao. Theo ông An, điểm mạnh của phương pháp này nằm ở khả năng kết hợp nhiều loại dữ liệu – từ bán hàng, khuyến mãi, mùa vụ đến yếu tố bên ngoài – để đưa ra dự báo ngay cả khi dữ liệu lịch sử bị gián đoạn, như trong giai đoạn đại dịch Covid-19.
Thứ hai là Computer Vision (thị giác máy tính) trong quản lý trưng bày và tồn kho tại điểm bán. Thông qua phân tích hình ảnh thu thập từ camera hoặc thiết bị di động của nhân viên bán hàng, hệ thống có thể tự động phát hiện kệ trống, sai vị trí trưng bày và đánh giá mức độ tuân thủ tiêu chuẩn theo thời gian thực. Cách tiếp cận này giúp giảm phụ thuộc vào thao tác thủ công, đồng thời cải thiện chỉ số On-Shelf Availability (OSA: Khả năng sẵn sàng trên kệ) – yếu tố được chứng minh có tác động trực tiếp đến doanh số. Theo các nghiên cứu trong ngành, chỉ cần tăng 3% OSA có thể giúp doanh nghiệp tăng khoảng 1 điểm phần trăm doanh thu.
Thứ ba là AI tối ưu hóa logistics và giao hàng chặng cuối. Viettel Solutions ứng dụng các mô hình tối ưu hóa và học tăng cường (Reinforcement Learning) để xây dựng lộ trình giao hàng phù hợp với điều kiện giao thông phức tạp tại các đô thị lớn như Hà Nội hay TP.HCM. Theo ông An, việc áp dụng các mô hình này có thể cải thiện đáng kể chất lượng lập tuyến và nâng cao tỷ lệ giao hàng đúng hạn, qua đó giảm chi phí vận hành và nâng cao trải nghiệm khách hàng.
Hệ sinh thái giải pháp “Make in Vietnam” cho FMCG
Dẫn lại các nghiên cứu quốc tế, ông An cho biết việc ứng dụng AI có thể giúp doanh nghiệp FMCG giảm khoảng 20% chi phí chuỗi cung ứng và tăng đáng kể tốc độ đưa sản phẩm ra thị trường. Trong bối cảnh thị trường AI cho FMCG được dự báo đạt hàng chục tỷ USD trong thập kỷ tới, các doanh nghiệp Việt Nam khó có thể đứng ngoài xu hướng này.
Theo ông Trần Xuân An (Viettel Solutions), việc ứng dụng AI có thể giúp doanh nghiệp FMCG giảm khoảng 20% chi phí chuỗi cung ứng và tăng đáng kể tốc độ đưa sản phẩm ra thị trường.
Từ đó, Viettel Solutions phát triển hệ sinh thái giải pháp số “Make in Vietnam” cho FMCG, lấy Viettel DMS làm nền tảng quản trị phân phối trung tâm. Nền tảng này cho phép hợp nhất dữ liệu từ nhiều hệ thống bán lẻ, kết nối các khâu từ nhà sản xuất, nhà phân phối đến điểm bán trên một môi trường thống nhất, hỗ trợ giám sát tuyến bán, đơn hàng, tồn kho và KPI theo thời gian thực.
Song song, TESSEL AI được triển khai để tự động hóa giám sát trưng bày và tồn kho tại điểm bán thông qua công nghệ thị giác máy tính, trong khi DMS Insight đóng vai trò hệ thống phân tích thông minh, khai thác dữ liệu bán hàng và hành vi tiêu dùng để đưa ra các gợi ý đặt hàng phù hợp cho từng điểm bán.
Theo Viettel Solutions, cách tiếp cận dựa trên việc làm chủ công nghệ lõi và dữ liệu giúp doanh nghiệp FMCG không chỉ tối ưu vận hành trong ngắn hạn mà còn xây dựng năng lực phân phối bền vững trong dài hạn – yếu tố then chốt để cạnh tranh trong bối cảnh thị trường ngày càng khốc liệt.