Khi nghỉ hưu ở tuổi 55, tôi tưởng mình sẽ có thời gian tận hưởng, đọc sách, chăm vườn và sống thật nhàn. Nhưng chỉ một năm đầu thôi, tôi đã cảm thấy… hụt hơi. Không phải vì thiếu tiền, mà vì 3 điều tưởng như nhỏ mà tôi đã chủ quan, khiến cuộc sống tuổi hưu bị đảo lộn, khó mà an nhàn như kỳ vọng.
1. Không xây dựng một ngân sách chi tiêu phù hợp từ trước
Trước khi nghỉ hưu, tôi không thực sự hình dung được mình sẽ tiêu bao nhiêu tiền mỗi tháng. Tôi cứ nghĩ: “Lúc đó mình sống đơn giản thôi, chắc không tốn kém gì.” Nhưng thực tế thì khác hẳn. Dù không phải đi làm, tôi vẫn phải chi cho đủ thứ: điện nước, thực phẩm, thuốc bổ, tiền hiếu hỉ, thăm hỏi bạn bè, và cả những khoản không cố định như sửa đồ, mua quà cho cháu…
Có tháng, tôi chi vượt mức mà không hay. Sau 3 tháng, tôi mới nhận ra: mình chưa bao giờ lập kế hoạch chi tiêu bài bản. Và đến lúc nghỉ hưu rồi thì xoay trở đã khó hơn vì không còn thu nhập đều như trước.
Bài học: Hãy xây dựng ngân sách tối thiểu – đủ sống và vẫn thoải mái – từ trước tuổi 55. Ghi chép chi tiêu trong ít nhất 6 tháng để có bức tranh thực tế. Khi bước vào tuổi hưu, việc chi tiêu trong khuôn khổ sẽ nhẹ nhàng hơn nhiều.
BẢNG NGÂN SÁCH CHI TIÊU THAM KHẢO – TRƯỚC & SAU KHI NGHỈ HƯU
| Hạng mục chi tiêu | Trước nghỉ hưu (VNĐ/tháng) | Sau nghỉ hưu (VNĐ/tháng) | Ghi chú thay đổi chính |
|---|---|---|---|
| Ăn uống – đi chợ | 3.500.000 | 2.800.000 | Giảm ăn ngoài, tăng nấu tại nhà |
| Điện – nước – gas | 900.000 | 700.000 | Dùng ít thiết bị, ở nhà nhiều nên tiết kiệm |
| Y tế – thuốc men | 500.000 | 1.200.000 | Tăng chi cho sức khỏe định kỳ |
| Đi lại – xăng xe | 1.000.000 | 400.000 | Không còn đi làm thường xuyên |
| Quà cáp – hiếu hỷ | 800.000 | 600.000 | Ưu tiên chọn lọc, giữ mức vừa phải |
| Mua sắm – sửa nhà | 1.500.000 | 500.000 | Giảm mua đồ, ưu tiên sửa chữa cần thiết |
| Giải trí – cà phê – sách | 700.000 | 500.000 | Giảm tần suất, ưu tiên hoạt động lành mạnh |
| Dự phòng – tiết kiệm | 1.000.000 | 1.000.000 | Cố gắng duy trì đều mỗi tháng |
Tổng cộng | 9.900.000 | 7.700.000 | Giảm ~22% so với thời đi làm
2. Không chuẩn bị “quỹ bất ngờ” đủ lớn cho tuổi già
Tôi từng nghĩ: có khoản tiết kiệm là ổn. Nhưng khi chồng tôi bị đau lưng phải đi chụp MRI, rồi đến lượt tôi bị tai biến nhẹ cần theo dõi định kỳ, tôi mới biết: chi phí y tế tuổi già không giống với lúc còn khỏe.
Thêm nữa, có tháng con trai tôi gặp khó khăn tài chính, tôi phải phụ giúp tạm thời. Dù không bắt buộc, nhưng là mẹ, tôi không thể làm ngơ.
Những khoản phát sinh này nếu không có quỹ dự phòng riêng, sẽ khiến cuộc sống tuổi hưu trở nên căng thẳng. Tôi từng mất ngủ vì lo không biết tháng sau có đủ xoay xở nếu có việc gấp.
Bài học: Trước tuổi 55, hãy có ít nhất 1–2 quỹ riêng:
– Quỹ y tế (có thể gửi tiết kiệm ngắn hạn hoặc để trong tài khoản linh hoạt)
– Quỹ bất ngờ (phục vụ những tình huống không đoán trước được như hỏng xe, sửa nhà, giúp con…).
3. Không tạo thói quen sống gọn nhẹ và tối giản sớm hơn
Tôi từng mua rất nhiều đồ đạc vì nghĩ: về hưu sẽ có thời gian dùng đến. Thế nhưng, càng nhiều đồ, tôi càng mệt mỏi: dọn dẹp nhiều hơn, nhà cửa bừa bộn, và mỗi lần tìm thứ gì cũng phải lục tung lên.
Chưa kể, việc mua đồ không kiểm soát khiến tôi tiêu quá mức – không phải vì cần, mà vì tâm lý “bù đắp” lúc còn đi làm chưa kịp tận hưởng.
Phải mất gần 1 năm sau nghỉ hưu tôi mới bắt đầu thay đổi cách sống: dọn bớt tủ đồ, bỏ bớt vật dụng không cần, giữ lại những món thực sự dùng hàng ngày. Tôi thay chén đĩa lớn thành bộ nhỏ 4 người, bỏ bớt nồi to, mua kệ đựng đồ treo tường gọn nhẹ. Cuộc sống lập tức… dễ thở hơn hẳn.
Bài học: Trước khi nghỉ hưu, hãy sống thử với mô hình gọn nhẹ – ít đồ, ít việc – để thấy mình thật sự cần gì. Việc này giúp bạn tối ưu không gian, chi tiêu, và cả sức lực khi tuổi cao.
Chuẩn bị trước tuổi 55 để sống nhàn khi nghỉ hưu
| Việc cần làm | Cách thực hiện cụ thể | Ghi chú thực tế |
|---|---|---|
| 1. Lập ngân sách chi tiêu | – Theo dõi chi tiêu 3–6 tháng trước tuổi nghỉ hưu– Xác định mức chi tối thiểu | Có thể dùng Excel hoặc ứng dụng miễn phí (Money Lover, Spendee…) |
| 2. Tạo quỹ dự phòng cá nhân | – Mỗi tháng trích 10–15% thu nhập vào quỹ y tế + bất ngờ– Tách riêng sổ tiết kiệm | Quỹ y tế nên đủ chi cho ít nhất 6 tháng điều trị |
| 3. Sống tối giản dần từ tuổi 50 | – Dọn lại đồ dùng định kỳ– Giảm mua sắm theo cảm xúc– Giữ lại đồ dùng hằng ngày | Bắt đầu từ tủ quần áo, đồ bếp, đồ trang trí |
Nhìn lại: Sống nhàn cần có chuẩn bị
Sau 2 năm điều chỉnh, tôi mới bắt đầu tận hưởng đúng nghĩa “Sướng Cả Cuộc Hưu”. Giờ đây, mỗi buổi sáng, tôi pha trà, đọc sách, tưới cây. Ngày nào khỏe thì đi siêu thị, ngày nào mưa thì nấu món đơn giản ở nhà. Tâm thế ổn định, không còn căng thẳng mỗi khi có việc đột xuất.
Nếu quay lại 10 năm trước, tôi sẽ không đầu tư vào quần áo đắt tiền hay thiết bị đắt đỏ ít dùng. Thay vào đó, tôi sẽ bắt đầu sớm hơn 3 việc trên – để tuổi hưu là một giai đoạn “nhẹ lưng – nhẹ ví – nhẹ lòng”.
