Trong nhiều năm qua, vàng luôn được xem là kênh tích sản an toàn. Tuy nhiên, phần lớn người mua vàng lại chỉ tập trung vào câu hỏi “giá lên hay xuống”, mà bỏ qua rất nhiều nguyên tắc quan trọng quyết định việc tích sản bằng vàng có thực sự hiệu quả hay không. Dưới đây là 5 nguyên tắc mua vàng ít được nhắc đến và bị xem nhẹ.
1. Mua vàng là để bảo toàn giá trị, không phải để thắng thị trường
Sai lầm phổ biến nhất khi mua vàng là xem đây như một kênh đầu cơ ngắn hạn, nơi người mua cố gắng “bắt đáy, chốt đỉnh”. Thực tế, vàng không sinh lãi, không tạo dòng tiền, và tốc độ tăng giá của vàng trong dài hạn thường chỉ đủ để bảo toàn sức mua của tài sản.
Ảnh minh họa (Nguồn: Pinterest)
Khi bước vào thị trường vàng với tâm thế muốn thắng nhanh, rất nhiều người rơi vào vòng xoáy tâm lý: giá tăng thì tiếc không mua sớm, giá giảm thì sợ còn giảm nữa. Nguyên tắc đúng là xác định ngay từ đầu: mua vàng để giữ giá trị tài sản trong dài hạn, không phải để làm giàu nhanh. Khi chấp nhận vai trò “phòng thủ” của vàng, bạn sẽ bớt bị cảm xúc chi phối và đưa ra quyết định tỉnh táo hơn.
2. Giá mua quan trọng, nhưng chênh lệch mua - bán cũng quan trọng không kém
Nhiều người chỉ nhìn vào bảng giá niêm yết mà quên mất một yếu tố âm thầm “ăn mòn” tài sản: chênh lệch giá mua vào - bán ra.
Với vàng miếng, vàng nhẫn hay vàng trang sức, mức chênh này có thể rất khác nhau, đặc biệt trong những giai đoạn thị trường biến động mạnh. Có thời điểm, chênh lệch lên tới vài triệu đồng mỗi lượng, đồng nghĩa với việc vừa mua xong là đã “lỗ trên giấy” ngay lập tức. Nguyên tắc ít người để ý là: mua vàng không chỉ nhìn giá tăng hay giảm, mà phải tính xem cần bao lâu để giá thị trường bù được phần chênh lệch này. Nếu mua với chênh lệch quá lớn, ngay cả khi giá vàng đi lên, lợi ích thực tế vẫn bị giảm đáng kể.
3. Không phải loại vàng nào cũng phù hợp để tích sản
Nhiều người mua vàng theo thói quen hoặc theo lời giới thiệu, mà không phân biệt rõ mục đích sử dụng. Vàng trang sức có giá trị thẩm mỹ, nhưng khi bán lại thường bị trừ công chế tác rất cao. Ngược lại, vàng miếng hay vàng nhẫn trơn thường phù hợp hơn cho tích sản vì dễ mua - bán và ít hao hụt giá trị.
Nguyên tắc quan trọng là phải tách bạch giữa vàng để đeo và vàng để giữ tiền. Nếu mục tiêu là tích lũy tài sản, hãy ưu tiên những loại vàng có tính thanh khoản cao, được thị trường chấp nhận rộng rãi, thay vì chọn theo mẫu mã hay cảm xúc cá nhân.
4. Mua vàng cũng cần chiến lược phân bổ
Một sai lầm khác là dồn toàn bộ tiền nhàn rỗi vào vàng chỉ vì lo sợ rủi ro từ các kênh khác. Vàng là công cụ phòng thủ tốt, nhưng không nên là kênh duy nhất trong danh mục tài sản. Khi giá vàng đi ngang trong thời gian dài, tài sản gần như “đứng yên” trong khi các cơ hội khác vẫn tồn tại.
Ảnh minh họa (Nguồn: Pinterest)
Nguyên tắc đúng là xem vàng như một phần trong chiến lược phân bổ tổng thể, chiếm một tỷ trọng hợp lý tùy theo mức độ an toàn bạn mong muốn. Điều này giúp danh mục tài sản cân bằng hơn, vừa có khả năng bảo toàn giá trị, vừa không bỏ lỡ các kênh tăng trưởng khác.
5. Kỷ luật mua đều quan trọng hơn dự đoán xu hướng
Rất nhiều người trì hoãn việc mua vàng chỉ vì chờ “giá điều chỉnh sâu hơn”, nhưng cuối cùng lại mua ở mức giá cao hơn do tâm lý sợ bỏ lỡ. Trong khi đó, những người mua đều đặn theo kế hoạch, bất chấp biến động ngắn hạn, thường đạt hiệu quả tích sản tốt hơn về dài hạn. Nguyên tắc ở đây là xây dựng kỷ luật mua theo chu kỳ, ví dụ theo tháng hoặc theo quý, thay vì cố gắng đoán đúng thời điểm hoàn hảo.
Với vàng - một tài sản mang tính dài hạn, sự đều đặn và kiên nhẫn thường mang lại kết quả tốt hơn rất nhiều so với việc chạy theo dự đoán thị trường.
Tóm lại, mua vàng không chỉ là chuyện “có tiền thì mua”, mà là một quá trình đòi hỏi tư duy, kỷ luật và sự hiểu rõ vai trò của vàng trong bức tranh tài chính cá nhân. Khi nắm vững những nguyên tắc ít người nói này, việc tích sản bằng vàng sẽ bớt cảm tính hơn, bền vững hơn và phù hợp hơn với mục tiêu tài chính dài hạn.
