Vai diễn để đời khiến dân chúng bái lạy
Chu Long Quảng sinh năm 1939 tại Tây An (Thiểm Tây, Trung Quốc), trong gia đình bình thường, đông con. Cơ duyên đưa đẩy ông đến với nghệ thuật khi Học viện Nghệ thuật Lan Châu tổ chức tuyển sinh, các giám khảo ấn tượng bởi khuôn mặt sáng sân khấu, vóc dáng cao ráo và thần thái điềm đạm của Chu Long Quảng khi ấy.
Tốt nghiệp, Chu Long Quảng được nhận vào đoàn kịch, gây tiếng vang khi đoạt giải Nhất cuộc thi Diễn viên trẻ toàn quốc nhờ vở Hàng long phục hổ .
Chu Long Quảng khi trẻ. Ảnh: Sina.
Năm 1965, ông được chọn vào vai chính trong Tunnel Warfare. Sự nghiệp Chu Long Quảng bước sang trang mới với Tây du ký bản 1986 - bộ phim đã đi vào huyền thoại truyền hình Trung Quốc. Tác phẩm kinh điển này suốt hơn ba thập kỷ qua vẫn là lựa chọn hàng đầu mỗi kỳ nghỉ hè hay Tết của hàng triệu gia đình, trở thành một phần ký ức tập thể của nhiều thế hệ khán giả.
Ông được chuyên gia hóa trang của Học viện Điện ảnh Bắc Kinh đề nghị thử vai. Ban đầu, Chu Long Quảng từ chối vì nghĩ mình không phù hợp với các vai chính như Đường Tăng hay Tôn Ngộ Không, cũng không muốn đóng yêu ma phản diện.
Khi nghe đến vai thần tiên, ông mới cân nhắc. Sau khi đồng ý thử sức, tổ hóa trang đã tiến hành đổ thạch cao tạo khuôn mặt và ba ngày sau, hoàn thiện tạo hình. Khi đội mũ giả và hoàn tất hóa trang, cả ê-kíp đều bất ngờ vì gương mặt ông mang nét phúc hậu “tướng Phật”.
Sau này, ông mới biết đạo diễn Dương Khiết từng tham khảo ý kiến Hội trưởng Hội Phật giáo Trung Quốc khi chọn vai Phật tổ. Nhân vật này tuy ít lời thoại, không hành động nhưng cần khí chất uy nghi, đĩnh đạc. Họ đã thử 16 người nhưng đều không đạt yêu cầu và Chu Long Quảng là người cuối cùng, cũng là người được chọn.
Theo tổ tạo hình, chính nét mặt và phong thái của ông là yếu tố quyết định. Với Chu Long Quảng, đây là vai diễn đến ngẫu nhiên, nhưng lại trở thành dấu ấn lớn trong sự nghiệp.
Vai Phật Tổ Như Lai kinh điển trong "Tây du ký" của cố diễn viên.
Bởi ngoại hình gây liên tưởng đến Phật tổ, Chu Long Quảng đối mặt với không ít chuyện "dở khóc dở cười".
Trong cảnh quay ở Côn Minh, khi các La Hán và tiểu tiên xếp thành hai hàng, còn ông ngồi uy nghi trên tòa sen trong tạo hình Phật tổ, người dân địa phương nghe tin liền kéo đến rất đông. Họ mang theo cả người già, trẻ nhỏ, bệnh nhân với mong muốn được “Phật” ban phước lành. Dù đạo diễn cố gắng giữ trật tự, đám đông vẫn đứng chờ hai bên. Khi ông bước ra nghỉ giữa giờ, mọi người lập tức ùa vào xin được chạm tay, xoa đầu, sờ bụng để cầu may.
Sau khi Tây du ký ra mắt, vai diễn Phật Tổ Như Lai của Chu Long Quảng được khán giả tán dương là kinh điển nhất. Hình ảnh ông vượt qua biên giới Trung Quốc, gây tiếng vang ở nhiều quốc gia. Người hâm mộ thi nhau xin ảnh hậu trường và ông cũng cố gắng gửi đi hơn 2.000 bức ảnh để chiều lòng khán giả.
Trong một chuyến sang Nepal cùng đoàn phim, Chu Long Quảng nhận được bức thư với lời chào mở đầu là “Gửi đến Thích Ca Mâu Ni”. Bởi lẽ Nepal là quê hương của Đức Phật, người dân nơi đây xem vai diễn của Chu Long Quảng giống như hiện thân của Đức Phật trở về cố hương, đủ thấy vai diễn của ông đã chạm đến trái tim bao người.
Cũng chính vì vai diễn quá nổi tiếng, trong chuyến du lịch Thái, ông định mua mặt dây chuyền Phật để làm quà lưu niệm. Khi nhìn kỹ vào bức ảnh khắc, ông phải bật cười vì đó chính là tạo hình Phật Tổ Như Lai của chính mình trong Tây du ký .
Trong một lần quay phim Ngô Thừa Ân và Tây du ký tại đại Phật tự ở Hoành Điếm, Chu Long Quảng hóa thân thành hoàng thượng. Vừa vào vai chưa lâu, ông đã được các sư thầy và phật tử nhìn thấy và đồng loạt chắp tay vái lạy, miệng tụng “A di đà Phật”. Sau đó, khi đang chờ cảnh quay trước công viên của chùa, ông trong phục trang hòa thượng, ngồi yên một góc. Một nhóm người lớn tuổi đến vái lạy, nhầm ông là tượng Phật sống. Dù đã quen với những tình huống như vậy, lần ấy ông vẫn giật mình. Chu Long Quảng vội vàng chắp tay đáp lễ. Trước khi rời đi, nhóm người ấy còn đặt cả lễ vật đáng ra phải dâng lên điện Phật trước mặt ông, khiến cả đoàn làm phim bật cười.
Sau nhiều thập kỷ phim phát sóng, ông vẫn đắt show hội chợ, sự kiện thương mại khi nhận biểu diễn vai Phật tổ. Theo ông, cơ hội diễn xuất ở tuổi này rất ít, nên mỗi lần được hóa thân ông đều trân trọng và xem đó là cách gìn giữ ký ức xưa.
Một đời gìn giữ tổ ấm
Phía sau ánh đèn sân khấu, Chu Long Quảng là người đàn ông dành trọn tâm huyết cho gia đình. Trong quá trình quay phim, ông quen biết nữ diễn viên múa Ngô Huệ Phương, người nhỏ hơn ông tám tuổi.
Thời gian làm việc chung, ông thường mang đặc sản quê nhà tặng cô. Khi phim đóng máy, họ dần trở nên thân thiết. Năm 28 tuổi, họ tổ chức đám cưới tại Bắc Kinh và sau đó lần lượt chào đón ba con gái.
Chu Long Quảng và vợ. Ảnh: Weibo.
Thời điểm khó khăn, Chu Long Quảng bị điều chuyển khỏi ngành phim ảnh, về đoàn kịch biểu diễn sân khấu. Ngô Huệ Phương chủ động rút lui khỏi nghệ thuật để chăm sóc con. Hiểu sự hy sinh của vợ, ông giao toàn bộ tiền bạc cho bà quản lý, chủ động làm việc nhà.
Về hưu, ông vẫn đi diễn ở các tỉnh, luôn đưa vợ theo để tiện chăm sóc và bù đắp thời gian bên nhau. Ông từng nói vui: “Ngô Huệ Phương giống như con gái lớn nhất của tôi”.
Từ năm 1967 đến khi ông qua đời, họ gắn bó suốt 58 năm. Tình cảm vẫn vẹn nguyên như thuở đầu.
Chu Long Quảng từng yêu cầu các đơn vị mời diễn: “Tôi sẽ nhận lời nếu được đưa vợ theo”. Họ đồng hành trong công việc và cuộc sống suốt nhiều thập kỷ.
Ngô Huệ Phương nhập ngũ từ năm 14 tuổi, quen kỷ luật doanh trại, không biết nấu nướng. Với ông, đó là nét dễ thương. Ông học nấu ăn, dọn dẹp, tự tay chuẩn bị bữa sáng mỗi ngày cho gia đình.
“Có cuộc thi chồng mẫu mực, tôi chắc chắn đứng đầu”, ông từng tự hào chia sẻ.
Trong mắt vợ, ông là người đàn ông tốt nhất. “Càng lớn tuổi, tôi càng không thể rời xa ông ấy”, bà từng nói.
Từ ngày cưới nhau đến khi ông qua đời, họ chưa từng xa nhau lâu ngày. Dù đi đâu, ông cũng dắt tay vợ đi cùng.
Ngoài nghệ thuật, ông sống kín tiếng, thường tụ họp bạn bè, đi dạo hoặc làm thiện nguyện. Gia đình ông yên ấm, ba con gái đều đã trưởng thành và thành đạt. Sự ra đi của diễn viên để lại niềm tiếc thương vô hạn của khán giả, đồng nghiệp.