Mới đây, Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Thành ủy Đà Nẵng Lê Ngọc Quang đã chủ trì Phiên họp của Ban Chỉ đạo Giải phóng mặt bằng (GPMB) Dự án đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc – Nam đoạn qua Đà Nẵng.
Dự án đường sắt tốc độ cao Bắc – Nam có tổng chiều dài 1.541 km, đi qua 15 tỉnh, thành phố, tốc độ thiết kế lên tới 350 km/h và tổng mức đầu tư khoảng 1,7 triệu tỷ đồng (tương đương 67 tỷ USD). Riêng đoạn Đà Nẵng dài hơn 116 km, đi qua 24 xã, phường. Quy mô GPMB của dự án tại Đà Nẵng là rất lớn, dự kiến thu hồi hơn 866 ha đất, tác động đến khoảng 5.100 hộ dân.
Để đảm bảo chỗ ở mới cho người dân, thành phố dự kiến xây dựng 34 khu tái định cư và 13 khu nghĩa trang. Tổng mức đầu tư công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư lên đến hơn 19.500 tỷ đồng.
Đến thời điểm hiện tại, Đà Nẵng đã thành lập hai tổ công tác chuyên trách, hoàn tất hoặc cơ bản hoàn tất 16/31 nhiệm vụ GPMB. Thành phố cũng đã khởi công khu tái định cư Điện Bàn Bắc để chủ động quỹ đất phục vụ dự án.
Về nguồn lực, UBND thành phố đã báo cáo HĐND và được thống nhất bổ sung vốn ngân sách vào kế hoạch đầu tư công giai đoạn 2021 – 2025 và 2026 – 2030. Tuy nhiên, để đẩy nhanh tiến độ, Đà Nẵng đã kiến nghị các Bộ, ngành Trung ương sớm thống nhất hướng tuyến, bàn giao mốc thực địa và cung cấp hồ sơ Báo cáo Nghiên cứu khả thi.
Về tài chính, thành phố kiến nghị Bộ Tài chính bố trí 19.000 tỷ đồng từ ngân sách trung ương, phần còn lại sẽ do ngân sách thành phố đảm bảo.
Bí thư Thành ủy Lê Ngọc Quang kết luận Phiên họp.
Kết luận phiên họp, Bí thư Thành ủy Lê Ngọc Quang ghi nhận và đánh giá cao sự nỗ lực, tinh thần phối hợp tích cực của các cơ quan, đơn vị và địa phương trong việc triển khai các thủ tục chuẩn bị công tác giải phóng mặt bằng Dự án đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc - Nam, đoạn đi qua địa bàn thành phố.
"Về chính sách bồi thường, cần rà soát, rút gọn thủ tục, giảm thời gian lấy ý kiến, thẩm định, phê duyệt để bảo đảm tiến độ. Đồng thời, rà soát kỹ nguồn gốc đất công, đất tranh chấp, đất tôn giáo, di tích, đất lâu năm chưa có giấy tờ để có phương án xử lý dứt điểm từ đầu", Bí thư Thành ủy Lê Ngọc Quang nhấn mạnh.
Ông cũng yêu cầu các cơ quan, đơn vị và địa phương phải tiếp tục thực hiện hiệu quả các đầu việc theo Kế hoạch số 01 của Ban Chỉ đạo, khẩn trương làm việc với Bộ Xây dựng và Ban Quản lý Dự án Đường sắt để chốt hướng tuyến, rút gọn thủ tục về khu tái định cư và tập trung nguồn lực thực hiện đồng bộ. Đồng thời, các địa phương cần chủ động bố trí quỹ đất, lập thủ tục trình duyệt khu tái định cư một lần, tránh trình nhỏ lẻ gây kéo dài thời gian.
"Dự án đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc - Nam là dự án trọng điểm quốc gia, với tổng mức đầu tư và khối lượng công việc lớn. Việc giải phóng mặt bằng và bố trí tái định cư phải nhanh, dứt điểm, đúng quy định và có sự đồng thuận của nhân dân. Toàn hệ thống chính trị cần vào cuộc quyết liệt, phát huy tinh thần trách nhiệm cao nhất để hoàn thành nhiệm vụ", Bí thư Thành ủy Lê Ngọc Quang nhấn mạnh.
Hiện, có Tập đoàn Trường Hải (THACO) và CTCP Đầu tư và Phát triển đường sắt cao tốc VinSpeed – doanh nghiệp trong hệ sinh thái Vingroup gửi đề xuất tham gia đầu tư dự án đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam.
Xét trên tổng mức đầu tư và phương án vốn, theo cả THACO và VinSpeed, dự án có tổng mức đầu tư 61,35 tỷ USD, chưa bao gồm chi phí giải phóng mặt bằng, hỗ trợ tái định cư.
Trong đó, THACO sẽ góp 20% tổng vốn (gần 12,3 tỷ USD) bằng vốn chủ sở hữu và huy động hợp pháp trong nước. Số còn lại, khoảng 49 tỷ USD, doanh nghiệp sẽ vay từ các tổ chức tín dụng trong và ngoài nước. Thaco kiến nghị Chính phủ bảo lãnh và hỗ trợ toàn bộ lãi vay trong 30 năm, được đảm bảo bằng tài sản hình thành từ dự án.
Còn VinSpeed cũng chia cấu phần góp vốn theo tỷ lệ 20%-80%. Trong đó, doanh nghiệp cũng cam kết tự thu xếp 20% vốn, tương đương 12,27 tỷ USD (không gồm chi phí giải phóng mặt bằng), phần còn lại đề nghị Nhà nước cho vay 49 tỷ USD, lãi suất 0% trong 35 năm.
Về tiến độ, so với thời gian 10 năm nếu Nhà nước tự thực hiện, VinSpeed cam kết hoàn thành trong 5 năm, còn THACO hoàn thành trong 7 năm với 2 giai đoạn: đoạn Hà Nội - Hà Tĩnh và Nha Trang - TP. HCM hoàn thành trong 5 năm; các đoạn còn lại hoàn thành trong 2 năm tiếp theo.
Về quyền lợi, cả hai doanh nghiệp đều đề xuất được Nhà nước giao quỹ đất phụ cận tuyến đường sắt để triển khai các dự án bất động sản.