Thừa ủy quyền của Thủ tướng, sáng 7-11, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng trình bày trước Quốc hội (QH) tờ trình về dự án Luật Quy hoạch (sửa đổi) và việc điều chỉnh Quy hoạch tổng thể quốc gia thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050.
Đề xuất tổ chức 6 vùng kinh tế - xã hội
Tờ trình của Chính phủ đề xuất tổ chức không gian phát triển đất nước thành 6 vùng kinh tế - xã hội; xây dựng mô hình, cơ chế điều phối vùng để liên kết nội vùng và thúc đẩy liên kết giữa các vùng.
Cụ thể, vùng trung du và miền núi phía Bắc gồm 9 tỉnh: Lạng Sơn, Cao Bằng, Thái Nguyên, Tuyên Quang, Phú Thọ, Lào Cai, Lai Châu, Điện Biên và Sơn La. Vùng đồng bằng sông Hồng gồm 6 tỉnh, thành phố: Hà Nội, Hải Phòng, Ninh Bình, Hưng Yên, Bắc Ninh, Quảng Ninh. Vùng Bắc Trung Bộ gồm: Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Trị, TP Huế. Vùng duyên hải Nam Trung Bộ và Tây Nguyên gồm 6 tỉnh, thành phố: Đà Nẵng, Quảng Ngãi, Gia Lai, Đắk Lắk, Khánh Hòa, Lâm Đồng. Vùng Đông Nam Bộ gồm: TP HCM, Đồng Nai, Tây Ninh. Vùng ĐBSCL gồm: Cần Thơ, Vĩnh Long, Đồng Tháp, An Giang, Cà Mau.
Dự thảo đặt mục tiêu tốc độ tăng trưởng GDP bình quân cả nước thời kỳ 2021-2030 đạt trên 8%/năm, trong đó riêng giai đoạn 2026-2030 đạt từ 10%/năm trở lên. Đến năm 2031-2050, phấn đấu tăng trưởng 7%-7,5%/năm. GDP bình quân đầu người đến năm 2030 đạt khoảng 8.500 USD, đến năm 2050 là 38.000 USD.
Đại biểu Quốc hội Trần Hoàng Ngân (TP HCM) góp ý trong 6 vùng kinh tế - xã hội, cần xác định “điểm nhấn” của từng vùng. Ảnh: VĂN DUẨN
Đáng chú ý, vùng Đông Nam Bộ phấn đấu tăng trưởng bình quân khoảng 10%/năm giai đoạn 2026-2030. Vùng này phát triển mạnh các ngành công nghiệp cơ khí chế tạo, vật liệu mới, điện tử, chip bán dẫn, trí tuệ nhân tạo (AI), an ninh mạng, công nghiệp công nghệ số... Song song đó là phát triển thành trung tâm dịch vụ tài chính, thương mại, du lịch, giao lưu quốc tế của khu vực Đông Nam Á.
Riêng TP HCM, tờ trình của Chính phủ nhấn mạnh mục tiêu "đầu tàu" này phát triển thành trung tâm tài chính quốc tế, có vị thế nổi trội trong khu vực Đông Nam Á và phát triển ngang tầm các thành phố lớn khu vực châu Á. Đẩy nhanh xây dựng đường sắt đô thị TP HCM, đường sắt kết nối trung tâm TP HCM với các đô thị lân cận; các tuyến kết nối Cảng Hàng không quốc tế Long Thành. Đặc biệt, TP HCM được định hướng phát triển thành siêu đô thị theo mô hình đa cực, đa trung tâm, vươn tầm quốc tế.
Quy hoạch TP HCM, Hà Nội là đô thị đặc biệt
Thảo luận tại tổ, đại biểu (ĐB) QH Nguyễn Thị Yến (TP HCM) cho rằng quy hoạch tổng thể phải theo từng giai đoạn phát triển. ĐB Yến nhất trí với đề xuất cả nước có 6 vùng phát triển, tuy nhiên lưu ý phải tính lại quy hoạch từng vùng sau khi sáp nhập tỉnh, thành.
Cũng theo bà Yến, quy hoạch không nên chỉ là sự cộng gộp cơ học mà cần xác định rõ cực tăng trưởng làm động lực phát triển của vùng. Đơn cử, TP HCM đang mở rộng về phía biển, do đó cần xem lại sự kết nối hạ tầng giữa các cảng của TP HCM và tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu trước đây để bảo đảm đồng bộ và phát huy hiệu quả liên kết vùng.
ĐB Phạm Trọng Nhân (TP HCM) đề nghị xem xét quy hoạch TP HCM và Hà Nội là đô thị đặc biệt, đồng thời sớm thông qua Luật Đô thị đặc biệt TP HCM. Trong khi đó, ĐB Nguyễn Văn Lợi đề xuất giao TP HCM lập quy hoạch siêu đô thị TP HCM.
Với góc nhìn tổng thể, ĐB Trần Hoàng Ngân (TP HCM) cho rằng trong 6 vùng kinh tế - xã hội, cần có "điểm nhấn" của từng vùng. Chẳng hạn, với vùng đồng bằng sông Hồng, điểm nhấn riêng của thủ đô Hà Nội là không gian văn hóa, di sản văn hóa, điểm đến hấp dẫn trên toàn cầu. Với vùng Đông Nam Bộ, cần nhấn mạnh vai trò động lực tăng trưởng của vùng với mục tiêu tăng trưởng giai đoạn 2026-2030 đạt 10%-11%/năm. Ngoài ra, cần quan tâm đến hạ tầng kết nối của vùng Đông Nam Bộ, kể cả nội vùng và quốc tế.
Liên quan Luật Quy hoạch (sửa đổi), ĐB Nguyễn Minh Đức - Phó Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng, An ninh và Đối ngoại - nêu rõ quy hoạch "treo" để lại hệ lụy rất lớn khi người dân không được cấp giấy phép xây dựng, không được sửa chữa, chuyển nhượng, chuyển mục đích sử dụng. Dẫn chứng câu chuyện một cử tri sống ở vùng quy hoạch "treo" từ khi con bà còn nhỏ đến khi con bà đã... già, ĐB Đức đặt câu hỏi: "Luật Quy hoạch (sửa đổi) liệu có giải quyết được tình trạng quy hoạch treo không?". Ông kiến nghị tìm rõ nguyên nhân dẫn đến quy hoạch "treo" - do quy hoạch thiếu tính khả thi, làm theo phong trào hay mang tính nhiệm kỳ ở một số ngành, địa phương?
ĐB Tô Văn Tám (Quảng Ngãi) góp ý nên quy định thời gian thực hiện quy hoạch, nếu không thực hiện đúng thời gian thì phải điều chỉnh hoặc đình chỉ quy hoạch để người dân được thực hiện các quyền của mình.
Không để đóng dấu mật thành "phản xạ hành chính"
Cùng ngày, thảo luận về dự án Luật Bảo vệ bí mật nhà nước (sửa đổi), ĐB Phạm Văn Hòa (Đồng Tháp) và ĐB Nguyễn Phương Thủy (Hà Nội) cùng bày tỏ lo ngại tình trạng lạm dụng việc đóng dấu mật. Các ĐBQH phản ánh có nơi, việc đóng dấu mật đã trở thành "phản xạ hành chính". Cứ tài liệu liên quan công tác cán bộ, tài liệu trong quá trình soạn thảo đều là mật. Thậm chí, tài liệu nội bộ không đóng dấu mật nhưng vẫn phải quản lý sử dụng như tài liệu mật. Có trường hợp đóng dấu mật không phải để bảo vệ lợi ích quốc gia mà để tránh bị chất vấn, tránh phải giải trình, che giấu thông tin.
"Đề nghị rà soát, thu hẹp phạm vi bí mật nhà nước, chỉ giới hạn ở trường hợp thật sự cần thiết, có tiêu chí rõ ràng. Cần đơn giản hóa thủ tục giải mật, cho phép người đứng đầu cơ quan ban hành hoặc sử dụng tài liệu được quyền giải mật với tài liệu không còn yếu tố bảo mật" - ĐB Nguyễn Phương Thủy nêu ý kiến.
Về dự án Luật An ninh mạng, ĐB Lê Thị Thanh Lam (TP Cần Thơ) dẫn chứng sự việc cụ bà 75 tuổi tại Đà Nẵng chuyển toàn bộ số tiền tiết kiệm cho đối tượng mạo danh cơ quan chức năng và đề nghị bổ sung quy định cấm sử dụng AI để lừa đảo, xuyên tạc hoặc gây nhầm lẫn, xâm hại quyền, lợi ích hợp pháp của người dân.