Nhiều trường hợp mắc cúm
Theo thống kê của Bộ Y tế, từ đầu năm đến nay cả nước ghi nhận hơn 132.000 trường hợp mắc cúm mùa, trong đó có 3 ca tử vong.
Tại Hà Nội, thời gian qua dịch lan rộng ở nhiều trường học. Trường tiểu học An Hưng (phường Dương Nội) có thời điểm 20-30 học sinh nghỉ học cùng ngày vì sốt, ho, viêm đường hô hấp. Tại Nghệ An, 388 học sinh Trường phổ thông dân tộc nội trú THCS Con Cuông phải nghỉ học để phòng dịch cúm A.
Không chỉ ghi nhận ca mắc tăng trong cộng đồng, các bệnh viện cũng tiếp nhận số ca đến khám do mắc cúm gia tăng. Bệnh viện Bệnh nhiệt đới trung ương hiện điều trị gần 50 bệnh nhân mắc cúm; số bệnh nhân đến khám ngoại trú cũng gia tăng. Đáng chú ý nhiều bệnh nhi nhập viện khi bệnh đã diễn tiến nặng do sốt cao kéo dài, tổn thương phổi hai bên và bội nhiễm vi khuẩn.
Tại Bệnh viện Thanh Nhàn (Hà Nội), khoảng 65 bệnh nhân đang nằm điều trị ở đơn nguyên truyền nhiễm, trong đó hơn 35 ca là cúm A. Hầu hết nhập viện ngày thứ 3-4 của bệnh khi xuất hiện mệt nhiều, khó thở, viêm phổi hoặc bội nhiễm. Đa số là người già có bệnh nền mạn tính, đặc biệt bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD) và hen phế quản.
Ảnh minh họa.
TS.BS Đỗ Thị Thúy Nga, Phó giám đốc Bệnh viện Nhi Hà Nội, cho biết gần đây, số trẻ mắc cúm đến khám và điều trị tại đơn vị này tăng rõ rệt. Thống kê tháng 10 cho thấy bệnh viện tiếp nhận khoảng 500 trẻ đến khám vì cúm mùa. Tuy nhiên, chỉ từ đầu tháng 11 đến nay, chưa đầy 3 tuần, số ca đã vượt mốc 1.000.
Theo TS.BS Đỗ Thị Thúy Nga, Phó giám đốc Bệnh viện Nhi Hà Nội, khẳng định mức tăng này không phải bất thường nếu xét quy luật dịch tễ. Miền Bắc hàng năm đều ghi nhận số ca cúm tăng cao vào mùa đông - xuân.
Không chỉ tại Hà Nội, những tuần gần đây, Tp.HCM ghi nhận số ca viêm đường hô hấp và cảm cúm tăng mạnh. Nhiều cơ sở y tế cho biết lượng bệnh nhân đến khám liên tục nhích lên. Thời tiết nắng nóng xen mưa dông, độ ẩm cao khiến virus và vi khuẩn dễ sinh sôi, dự báo số ca mắc sẽ còn tăng trong thời gian tới.
Chuyên gia cảnh báo cúm mùa không "lành tính" như nhiều người nghĩ
Theo bác sĩ Dương Quốc Bảo - Phó trưởng khoa truyền nhiễm, Bệnh viện Đa khoa Đống Đa (Hà Nội), cúm A là bệnh phổ biến nhưng tiềm ẩn nhiều rủi ro nếu chủ quan. Bệnh có thể xuất hiện quanh năm nhưng tăng mạnh ở giai đoạn giao mùa khi thời tiết thất thường.
Biến chứng nguy hiểm nhất là viêm phổi nặng, xảy ra khi vi rút tấn công trực tiếp vào phổi, gây tổn thương phế nang. Người bệnh có thể nhanh chóng rơi vào suy hô hấp cấp (ARDS) buộc phải thở máy và điều trị hồi sức tích cực. Đây là nguyên nhân chính gây tử vong ở các ca cúm nặng.
Ngoài ra cúm A còn dễ gây bội nhiễm vi khuẩn như phế cầu, tụ cầu vàng... Người bệnh tưởng đã đỡ nhưng vài ngày sau sốt cao trở lại, dấu hiệu của nhiễm trùng nặng, có thể dẫn đến sốc nhiễm trùng và suy đa cơ quan.
"Không ít bệnh nhân tự dùng kháng sinh ở nhà khiến bệnh diễn tiến nặng hơn, nhập viện muộn và phải điều trị kéo dài", bác sĩ Bảo cho biết.
Cách phòng dịch cúm
Về dịch cúm năm nay, theo Bộ Y tế, các chủng vi rút cúm lưu hành chủ yếu tại Việt Nam hiện nay là cúm A (H1N1), A/H3N2 và cúm B, chưa ghi nhận thay đổi về độc lực của vi rút.
Trao đổi với Tuổi Trẻ, PGS.TS Trần Đắc Phu - nguyên cục trưởng Cục Y tế dự phòng Bộ Y tế - cho hay thời tiết lạnh sớm, mưa phùn, nồm ẩm là điều kiện thuận lợi cho vi rút cúm phát triển. Vì thế thời gian vừa qua, Hà Nội và một số địa phương phía Bắc ghi nhận số ca nhiễm cúm tăng mạnh, nhiều trường hợp nhập viện có biến chứng.
Ông Phu cho hay chủng gây bệnh chủ yếu hiện nay không có gì bất thường so với các mùa cúm trước đó. Trước thông tin vi rút cúm A lưu hành chủ yếu là chủng H3N2, khác với những năm trước vốn phổ biến H1N1 nên dễ lây lan mạnh hơn, ông Phu nhận định đây là những chủng đã lưu hành tại Việt Nam và không có gì đột biến so với mọi năm.
"Chủng H3N2 vẫn là chủng cúm mùa bình thường, không phải chủng cúm có độc lực cao. Về nguy cơ lây nhiễm nhanh thì đó là đặc tính của cúm nhưng vi rút cúm khác với COVID-19, không gây ra tình trạng nặng và tử vong nhanh chóng.
Tuy nhiên người già, người dễ bị tổn thương thì khả năng lây nhiễm khi mắc sẽ nặng hơn, nguy cơ dẫn đến nhập viện hoặc tử vong cần phải hết sức lưu ý phòng bệnh", ông Phu nói.
Ông Phu cũng khuyến cáo cách phòng bệnh tốt nhất là tiêm vắc xin cúm hằng năm. Lý do vì cúm năm nào cũng có sự thay đổi về gene và đã có vắc xin để bảo vệ. Mọi người nên tiêm vắc xin trước mùa dịch ít nhất một tháng sẽ có hiệu quả bảo vệ tốt hơn. Hiện nếu ai chưa mắc cúm vẫn nên đi tiêm vì cúm lưu hành sang cả mùa xuân.
Người tiếp xúc với bệnh nhân cúm cũng cần áp dụng các biện pháp phòng bệnh đối với các bệnh lây truyền theo đường hô hấp, đeo khẩu trang khi đến nơi đông người. Khi có triệu chứng nặng phải đi tư vấn xét nghiệm để được điều trị kịp thời.
TS.BS Đỗ Thị Thúy Nga, Phó giám đốc Bệnh viện Nhi Hà Nội, khuyến cáo phụ khuynh không nên chủ quan khi điều trị cúm cho trẻ. Gia đình cần đưa trẻ đến viện khám khi có các dấu hiệu:
Sốt cao, sốt liên tục, kéo dài không đáp ứng với hạ sốt
Thở nhanh, da môi tái
Đau ngực
Bỏ bú, nôn liên tục
Co giật, li bì.
Những loại vi khuẩn mang bộ mặt của cừu non
WHO: Cúm vẫn là mối đe dọa toàn cầu cần theo dõi sát
Theo WHO, mỗi năm trên thế giới có từ 290.000 đến 650.000 ca tử vong liên quan đến bệnh cúm mùa. Mặc dù vaccine cúm được cập nhật hàng năm, hiệu quả bảo vệ có thể thay đổi tùy theo sự khớp kháng nguyên giữa các chủng lưu hành và thành phần vaccine.
WHO cũng cảnh báo rằng sau đại dịch COVID-19, nhiều quốc gia đang đối mặt với "hiệu ứng miễn dịch giảm", do người dân ít tiếp xúc với virus cúm trong các năm phong tỏa, khiến khả năng miễn dịch cộng đồng suy yếu. Cùng với đó, tỉ lệ tiêm vaccine cúm giảm nhẹ ở một số nhóm dân số trẻ là yếu tố có thể khiến dịch cúm lan nhanh hơn khi điều kiện thời tiết thuận lợi.
Trong báo cáo công bố đầu tháng 11, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cho biết, hoạt động của virus cúm toàn cầu nhìn chung vẫn ở mức thấp so với trung bình nhiều năm. Tuy nhiên, một số khu vực đã ghi nhận dấu hiệu gia tăng rõ rệt, đặc biệt là ở châu Á và vùng nhiệt đới. Sự biến động sớm của thời tiết, tần suất di chuyển tăng cao sau mùa hè cùng độ bao phủ vaccine giảm nhẹ so với các năm trước được cho là những nguyên nhân chính khiến bệnh cúm có xu hướng quay lại sớm hơn thường lệ.
Theo đó, virus cúm tuýp A tiếp tục chiếm ưu thế toàn cầu. Ở bán cầu Bắc, mức độ lưu hành virus vẫn "thấp và ổn định", song đã có những cụm bùng phát cục bộ tại Bắc Âu, Đông Á, Trung Mỹ và vùng Caribbean. Ở những nơi này, tỉ lệ dương tính với virus cúm trong tổng số mẫu xét nghiệm đã vượt ngưỡng 30%, cao gấp đôi so với trung bình cùng kỳ năm ngoái.
Trúc Chi (t/h Tri Thức, Tuổi Trẻ, Đại Biểu Nhân Dân)