Chia sẻ tại Hội thảo "Cập nhật các loại hình gian lận, lừa đảo mới trong hoạt động thanh toán thẻ và các biện pháp phòng tránh rủi ro trong những tháng cuối năm 2025" mới đây, ông Hoàng Ngọc Bách, Trưởng phòng 4, Cục An ninh mạng và phòng chống tội phạm sử dụng công nghệ cao (A05) cho biết, A05 có chức năng và nhiệm vụ là phối hợp với các ngân hàng để phòng chống tội phạm công nghệ cao. Trong những năm qua, dù đã đạt được nhiều thành công, các giải pháp hiện tại vẫn có phần đi chậm hơn so với những bước tiến về công nghệ, thủ đoạn và trình độ của tội phạm.
Tội phạm tài chính hiện nay chủ yếu là tội phạm xuyên biên giới. Hầu hết các vụ việc liên quan đến tài khoản, thanh toán thẻ đều có yếu tố nước ngoài rất rõ rệt. Điển hình là hoạt động tội phạm Skimming (trộm cắp dữ liệu thẻ tại ATM), giai đoạn 2016 - 2019 diễn ra rất phổ biến, nhưng đã giảm đi đáng kể trong thời kỳ dịch COVID-19 do chính sách tạm ngừng nhập cảnh. Điều này chứng minh sự phụ thuộc lớn của loại hình tội phạm này vào các đối tượng nước ngoài.
Tội phạm thẻ không biến mất mà đang biến tướng sang các loại hình tinh vi hơn và nhắm vào tệp khách hàng thẻ tín dụng rất lớn hiện nay. Ông Hoàng Ngọc Bách cho biết, tội phạm công nghệ cao đang nghiên cứu rất kỹ thiết bị ATM để tìm cách tấn công trực tiếp.
Đáng chú ý gần đây, tại Mỹ đã ghi nhận thủ đoạn Jackpotting – tấn công và điều khiển ATM để máy tự động nhả tiền. Mặc dù ở Việt Nam chưa ghi nhận phổ biến, nhưng ông Hoàng Ngọc Bách cũng lưu ý các tổ chức tín dụng cần chuẩn bị tâm thế phòng ngừa, vì các thủ đoạn này đều có nguồn gốc và được nhập khẩu từ nước ngoài.
Ông Hoàng Ngọc Bách, Trưởng phòng 4, Cục An ninh mạng và phòng chống tội phạm sử dụng công nghệ cao (A05) cho biết, tội phạm công nghệ cao đang nghiên cứu rất kỹ thiết bị ATM để tìm cách tấn công trực tiếp.
Bên cạnh đó, việc bảo vệ thông tin cá nhân vẫn chưa được các chủ thẻ quan tâm đúng mực. Nhiều trường hợp khách hàng đưa thẻ cho nhân viên đi quẹt tại quầy, mà không rõ thẻ có bị mất thông tin hay không. Hay hoạt động thanh toán trực tuyến (thương mại điện tử) rất đa dạng, chỉ cần các thông tin cơ bản như họ tên, số thẻ, mã CVV/CVC, ngày hết hạn là có thể thực hiện giao dịch, đã tạo ra rủi ro rất lớn cho khách hàng. Thậm chí, tội phạm nước ngoài còn có thể trộm chip từ thẻ, gắn lên thiết bị khác để thanh toán, khiến tiền trong thẻ "bay hơi" rất nhanh.
Ông Hoàng Ngọc Bách cũng thông tin, các đối tượng tội phạm, kể cả người nước ngoài, đang sử dụng chính Việt Nam để trộm tiền từ thẻ của người nước ngoài. Chúng sử dụng máy in thẻ chuyên dụng để in dữ liệu thẻ từ lên các thẻ trắng, sau đó dùng các máy POS tại Việt Nam để quẹt thẻ và chiếm đoạt tiền.
Trước diễn biến phức tạp và ngày càng tinh vi hơn của tội phạm trên không gian mạng, ông Hoàng Ngọc Bách đánh giá cao việc Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam ban hành "Sổ tay hướng dẫn phối hợp hỗ trợ xử lý rủi ro đối với tài khoản/thẻ/đơn vị chấp nhận thanh toán liên quan đến giao dịch chuyển tiền/thanh toán nghi ngờ gian lận giả mạo, lừa đảo". Đây là một giải pháp rất cần thiết.
"Tôi tin rằng, với sự đồng hành, đồng bộ và đồng thuận cao nhất giữa ngành Ngân hàng và lực lượng Công an, chúng ta mới có thể tạo ra những giải pháp hiệu quả và bền vững để phòng chống tội phạm. Bởi lẽ, nạn nhân cuối cùng chính là người dân, công dân Việt Nam và thậm chí là người thân của chúng ta", ông Hoàng Ngọc Bách nhấn mạnh.
Thu Thủy