Ảnh minh họa
Ngày 26/11, Nội các Ấn Độ đã thông qua dự án nam châm vĩnh cửu đất hiếm (REPM) trị giá 7.280 tỷ rupee, tương đương hơn 815 triệu USD nhằm giảm sự phụ thuộc vào nhập khẩu từ Trung Quốc và thúc đẩy sản xuất trong nước. Đây là bước đi chiến lược quan trọng không chỉ đối với các ngành công nghiệp xe điện, năng lượng gió, điện tử và quốc phòng, mà còn có ý nghĩa về mặt địa chính trị đối với New Delhi.
Nam châm đất hiếm là thành phần thiết yếu trong nhiều sản phẩm công nghệ cao, từ xe điện, tua bin gió, điện thoại thông minh, máy tính xách tay, đến các ứng dụng quân sự như máy bay chiến đấu F-35. Những nam châm này được xem là trái tim của các thiết bị, giúp đảm bảo hiệu suất cao mà không có sản phẩm thay thế nào khả thi.
Theo kế hoạch, dự án sẽ thiết lập một hệ sinh thái sản xuất trong nước hoàn chỉnh, chuyển đổi oxit neodymium-praseodymium (NdPr) thành nam châm NdFeB hiệu suất cao. Mục tiêu là xây dựng các cơ sở sản xuất REPM tích hợp với năng lực đạt 6.000 tấn/năm. Chương trình sẽ được triển khai trong vòng 7–10 năm thông qua các khoản trợ cấp vốn, tài trợ bù đắp khoảng cách khả thi và các ưu đãi sản xuất.
Một chiếc ô tô điện cỡ trung bình cần khoảng 1–2 kg nam châm NdFeB, trong khi một tua bin gió ngoài khơi công suất 3 MW cần khoảng 600 kg. Với mục tiêu đưa 30% xe điện vào sử dụng tại Ấn Độ vào năm 2030 và mở rộng năng lực năng lượng tái tạo, nhu cầu về nam châm đất hiếm dự kiến tăng mạnh trong thập kỷ tới.
Hiện nay, Ấn Độ gần như phụ thuộc hoàn toàn vào nhập khẩu đất hiếm, trong đó Trung Quốc chiếm hơn 90% sản lượng nam châm tinh chế toàn cầu và khoảng 70% sản lượng khai thác.
Sở hữu trữ lượng đất hiếm lớn thứ năm thế giới với khoảng 6,9 triệu tấn oxit đất hiếm tương đương, Ấn Độ mới chỉ đóng góp chưa đầy 1% sản lượng toàn cầu. Các nguồn khoáng sản chủ yếu nằm ở các bang phía Nam như Kerala, Tamil Nadu, Andhra Pradesh, cùng với Odisha, Rajasthan, Bihar và Jharkhand.
Tuy nhiên, việc khai thác và chế biến các nguyên tố đất hiếm gặp nhiều thách thức. Monazit, khoáng chất chính chứa đất hiếm, cũng chứa thori và urani, được xếp vào khoáng chất phóng xạ. Quá trình tách 17 nguyên tố đất hiếm đòi hỏi hàng trăm giai đoạn chiết xuất bằng dung môi, tiêu thụ lượng lớn axit và tạo ra nhiều chất thải độc hại và phóng xạ.
Chương trình REPM sẽ được Bộ Năng lượng nguyên tử, Bộ Mỏ và NITI Aayog giám sát. Amitabh Kant, cựu CEO NITI Aayog, nhận định: “Chuỗi cung ứng toàn cầu đã chi phối tốc độ phát triển của chúng ta quá lâu. Giờ đây, Ấn Độ sẽ tự đặt ra các điều kiện và xây dựng sức mạnh công nghệ lâu dài trong nước.”
Với khoản đầu tư 7.280 tỷ rupee, Ấn Độ kỳ vọng không chỉ thiết lập hệ sinh thái đất hiếm trong nước mà còn giảm sự phụ thuộc và thoát khỏi kìm kẹp của Trung Quốc trong lĩnh vực công nghệ cao chiến lược.
Ấn Độ hiện đang hợp tác với Mỹ để phát triển ngành đất hiếm. Hợp tác này tập trung vào việc tăng cường khai thác và chế biến đất hiếm nội địa, khuyến khích đầu tư tư nhân, phát triển hạ tầng, và phát triển công nghệ để sản xuất các sản phẩm liên quan như nam châm đất hiếm.
Theo ET