Nghệ sĩ Huỳnh Thanh Trà sinh năm 1945 tại Sài Gòn trong một gia đình không ai làm nghệ thuật. Ông tốt nghiệp khóa 3 khoa cải lương trường Quốc gia Âm nhạc và Kịch nghệ và được đào tạo bởi các nghệ sĩ và soạn giả tài danh như Phùng Há, Năm Châu, Lê Hoài Nở, Duy Lân, Kim Cúc, Bích Thuận, danh cầm Chín Trích...
Ra trường, một thời gian, ông hát cho đoàn cải lương Ánh Chiêu Dương của soạn giả Năm Châu trước khi bén duyên với sân khấu kịch truyền hình. Bộ phim gắn liền với tên tuổi của nghệ sĩ Huỳnh Thanh Trà chính là “Loan mắt nhung” (đạo diễn Lê Dân).
Phim công chiếu năm 1970 và nhanh chóng trở thành hiện tượng phòng vé lúc bấy giờ. Bài hát chủ đề trong phim cũng do nghệ sĩ Huỳnh Thanh Trà sáng tác, gây tiếng vang và nổi tiếng qua tiếng hát của Elvis Phương. Từ vai diễn này, Huỳnh Thanh Trà bật lên thành ngôi sao.
Tài tử Huỳnh Thanh Trà thời trẻ.
Ông cũng từng thành lập đoàn kịch Phù Sa và được khán giả yêu thích trước khi đầu quân về đoàn kịch Bông Hồng, chuyên thủ vai kép đẹp. Cái tên Huỳnh Thanh Trà tiếp tục lan xa qua các vở: Dưới hai màu áo, Lá sầu riêng, Huyền thoại mẹ, Lôi Vũ…
Năm 1976, Đài truyền hình TP.HCM mở chương trình kịch Trong nhà ngoài phố, Huỳnh Thanh Trà là một trong những nghệ sĩ được mời tham gia trong giai đoạn đầu nhưng do lịch diễn bên sân khấu bận rộn nên ông rút lui.
Từ đoàn kịch Bông Hồng, ông chuyển sang đoàn kịch Kim Cương, đóng cặp với NSND Kim Cương và trở thành cặp đôi được khán giả yêu thích ở sân khấu này.
Vậy nhưng năm 1997, ông lặng lẽ rút lui khỏi nghệ thuật. Phần vì thời điểm đó, cả sân khấu kịch nói và cải lương đều rơi vào khó khăn. Bản thân ông lại gặp một số biến cố trong cuộc sống riêng nên chấp nhận khép lại quá khứ vàng son và sống lặng lẽ như mọi người dân bình thường khác.
Về đời tư, tài tử thập niên 70 rất kín tiếng. Duy nhất một lần, ông chia sẻ trên tờ Người Lao Động rằng: “Trên thực tế, tôi có sang Mỹ sinh sống vài năm với vợ nhưng sau đó hồi hương”. Nhiều năm sau đó đến hiện tại, nam tài tử sống độc thân, nương nhờ em gái ở TPHCM.
Nam tài tử ngày nào bị nhiều bệnh nhưng luôn giữ tinh thần lạc quan.
Rời xa ánh đèn sân khấu, lại mang trong người nhiều bệnh khiến cuộc sống của nghệ sĩ Huỳnh Thanh Trà rơi vào khó khăn. Ông bị bệnh tiểu đường và được em trai, em gái thay phiên chăm sóc. Ông không có bất kỳ thu nhập nào nên sống cuộc sống “thắt lưng buộc bụng”.
"Niềm ao ước lớn nhất của tôi là sức khỏe. Tôi bị tiểu đường và cả đau khớp, nên đi đứng không vững. Căn bệnh này khiến tôi đau nhức âm ỉ", nam nghệ sĩ chia sẻ trên tờ Thể thao Văn hóa.
Hồi tháng 4 năm 2022, nghệ sĩ Huỳnh Thanh Trà mắc covid. Do có nhiều bệnh nền nên nội tạng của ông bị tổn thương nặng. Ông được đưa vào cấp cứu tại bệnh viện Thủ Đức. Hoàn cảnh khó khăn nên thời điểm đó, NSND Kim Cương đã vận động kêu gọi mọi người giúp đỡ nam nghệ sĩ qua cơn nguy kịch.
Đầu năm 2024, NSND Kim Cương và NSND Trịnh Kim Chi vận động nghệ sĩ Huỳnh Thanh Trà vào viện dưỡng lão Thị Nghè ở. Ông xúc động bày tỏ trên tờ Vnexpress: “Hàng chục năm rời xa sân khấu, tôi vẫn được các anh chị em bạn hữu như nghệ sĩ Kim Cương giúp đỡ mỗi lúc nguy khó. Đó là ơn nghĩa tôi mang theo suốt cuộc đời này”.
Dù chủ yếu ở trong phòng, nhưng ông vẫn hay mặc quần tây, áo sơ mi được là ủi phẳng phiu mỗi ngày.
Huỳnh Thanh Trà là 1 trong 7 nghệ sĩ tên tuổi gạo cội đang sống ở viện dưỡng lão Thị Nghè. Căn phòng của ông nằm ở dãy nhà 2 tầng, không gian yên tĩnh, nhiều cây xanh.
Ngày được dọn vào căn phòng mới 16 m2 với đầy đủ tiện nghi, ông xúc động nói rằng, “Cuối đời, tôi chỉ mong có một chỗ ở chu tất thế này, được lo cơm ngày 3 bữa, ngoài ra không còn muốn gì hơn nữa”. (nguồn Vnexpress).
Ở tuổi 80, sức khỏe của nghệ sĩ Huỳnh Thanh Trà giảm sút đi nhiều, nhất là hậu Covid-19. Hơn 1 năm trước, ông phẫu thuật thoát vị đĩa đệm ở cổ và lưng. Ảnh hưởng từ ca mổ khiến chân tài tử yếu hơn, đi đứng phải có người dìu. Dù vậy, ông vẫn giữ sự lạc quan khi trò chuyện với mọi người.
Rời sân khấu đã lâu nhưng Huỳnh Thanh Trà vẫn luôn giữ phong thái của một tài tử. Dù chủ yếu chỉ ở trong phòng nhưng ông hay mặc quần tây, áo sơ mi, nhờ người là phẳng phiu mỗi ngày. Thỉnh thoảng, bạn hữu đến thăm, khen ông vẫn còn nét hào hoa của thời đóng “Loan mắt nhung”.