Mới đây, tại Hội nghị Đầu tư 2025: Bắt sóng mới do Forbes Vietnam tổ chức, ông Nguyễn Duy Minh Khoa, Phó Chủ tịch HĐQT Công ty Cổ phần Nhựa Tái chế Duy Tân (Duy Tân Recycling) đã có chia sẻ về việc chuyển giao thế hệ kế nghiệp tại công ty gia đình.
Từng nhiều năm sinh sống và làm việc ở Mỹ, tiếp cận nhóm khách hàng tại Silicon Valley, ông Khoa cho biết hầu hết các công ty sau khi lớn mạnh đều tái cấu trúc cổ phần, chuyển một phần tài sản vào các quỹ family office (quỹ gia tộc) hoặc family trust (quỹ tín thác gia đình) để bắt đầu quá trình chuyển giao tài sản cho thế hệ sau.
Tuy nhiên, ở Việt Nam, nền kinh tế còn non trẻ, năm 1986 mới mở cửa để tiếp cận nhà đầu tư nước ngoài. Năm 1987, Nhựa Duy Tân thành lập và đến nay là một trong những doanh nghiệp gia đình có "tuổi đời" cao trong một nền kinh tế trẻ. Vì vậy, nhiều doanh nghiệp gia đình đang đối mặt với câu chuyện chuyển giao thế hệ.
Ở Nhựa Duy Tân, ông Khoa thừa nhận hành trình của thế hệ F1 và F2 rất khác nhau. Thế hệ F1 là những người khởi nghiệp, đưa công ty từ con số 0 đến con số 1. Còn thế hệ F2 là hành trình mở rộng, đưa doanh nghiệp từ số 1 đến số 5. Mỗi giai đoạn đòi hỏi kỹ năng và đối mặt thách thức khác nhau.
"Nếu ví doanh nghiệp gia đình như một ngôi nhà, thì F1 là builder – người đặt viên gạch đầu tiên; còn F2 là architect – người thiết kế lại ngôi nhà sao cho tiện nghi, phù hợp nhu cầu các thành viên, thậm chí nghĩ đến việc xây thêm những kiểu nhà khác", ông Khoa ví dụ.
Với thế hệ F2, ông Khoa cho rằng có hai điều cần học. Thứ nhất là giữ truyền thống, duy trì ngành nghề cốt lõi – phần "core family business", nguồn lợi chính của gia đình. Thứ hai, quan trọng hơn, là học hỏi và tiếp cận các kênh đầu tư mới như venture capital (đầu tư mạo hiểm), private equity (vốn tư nhân), chứng khoán, để phân bổ tài sản thông minh và trường tồn qua biến động.
"Thế hệ F2 không cần trở thành chuyên gia trong mọi lĩnh vực, mà phải biết kết nối, học hỏi từ các chuyên gia, mở rộng kiến thức và đa dạng hóa đầu tư. Nếu F1 tập trung vào đầu tư nội bộ doanh nghiệp gia đình, thì F2 phải biết đa dạng hóa đầu tư, và điều đó làm tăng nhu cầu hợp tác với những người làm quản lý tài sản", Duy Khoa cho biết.
Về rủi ro, ông Khoa cho rằng với doanh nghiệp gia đình, rủi ro lớn nhất là con người: "Ông bà ta có câu: "Không ai giàu ba họ, không ai khó ba đời." Câu nói này phản ánh khó khăn trong việc chuyển giao tài sản và giá trị cốt lõi qua các thế hệ. F1 làm việc để thoát nghèo. F2 làm việc vì còn nhớ khó khăn của cha mẹ. Nhưng F3 thì xa rời trải nghiệm ấy, sống sung túc, nhiều lựa chọn nên dễ lạc hướng".
Vì vậy, Phó Chủ tịch Duy Tân Recycling cho rằng dịch vụ quản lý tài sản gia đình (family office) không chỉ là tư vấn tài chính mà còn phát triển con người. Ở giai đoạn F1 và F2, các gia đình cần thiết lập cơ cấu quản trị gia đình, thống nhất giá trị cốt lõi, xây dựng quy trình đào tạo thế hệ kế tiếp, đảm bảo chuyển giao bền vững đến F3, F4, F5.
Tuy nhiện ở Việt Nam, dịch vụ này gần như chưa có, phần vì thiếu khung pháp lý chặt chẽ. Việt Nam cũng chưa có khái niệm về trách nhiệm ủy thác, trong khi đây là yếu tố nền tảng để xây dựng mối quan hệ tin cậy giữa cố vấn và gia đình.
"Tôi tin family office sẽ là một thị trường rất lớn trong tương lai. Dù hiện tại chưa hình thành rõ ràng, nhưng với thế hệ chúng tôi, những người F2 đang chuyển mình thì nhu cầu tiếp cận và học hỏi từ các chuyên gia quản lý tài sản là vô cùng cần thiết, để xây dựng một mô hình family governance phù hợp cho chính gia đình mình", ông Khoa nhấn mạnh.
Ông Nguyễn Duy Minh Khoa là con trai thứ hai của ông Trần Duy Hy, Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng Giám đốc Nhựa Duy Tân - một trong những doanh nghiệp sản xuất nhựa lớn tại Việt Nam. Công ty sở hữu 5 nhà máy, hệ thống phân phối trên toàn quốc và xuất khẩu sản phẩm sang hơn 60 thị trường quốc tế. Đến 2025, Nhựa Duy Tân đã hoàn thành bán 100% cổ phần cho tập đoàn SCG (Thái Lan).
Năm 2017, nhóm cổ đông của ông Trần Duy Hy rẽ hướng sang nhựa tái chế và thành lập Công ty Cổ phần Nhựa Tái chế Duy Tân (Duy Tân Recycling). Công ty có nhà máy rộng 65.000 m2 tại Long An, công suất 100.000 tấn mỗi năm.
Ông Trần Duy Hy còn là Chủ tịch HĐTV kiêm Tổng Giám đốc Công ty TNHH Nhựa Duy Tân, ngành nghề chính là hoạt động tư vấn quản lý và đại diện pháp luật kiêm Tổng Giám đốc tại CTCP Tập đoàn DTG. Các công ty với vốn điều lệ lần lượt là 2.200 tỷ đồng và 100 tỷ đồng, chủ yếu do các thành viên gia đình ông Hy góp vốn.