Các doanh nghiệp đang đi chậm hơn so với Chính phủ
Tổng giám đốc FPT mở đầu bằng một nhận định thẳng thắn: "Khoảng gần một năm trở lại đây, chúng tôi đang cảm thấy rằng các doanh nghiệp đang đi chậm hơn so với Chính phủ."
Ông Khoa phân tích, trước đây, việc xây dựng chính phủ số và chuyển đổi số ở Việt Nam còn mang tính riêng lẻ, thiếu một kiến trúc tổng thể. Tuy nhiên, kể từ sau khi Nghị quyết 57 ra đời, vai trò đã được phân định rõ ràng: Chính phủ nắm giữ dữ liệu, các bộ ban ngành nắm giữ nền tảng, còn địa phương là đơn vị thụ hưởng và thu thập dữ liệu. Ông khẳng định các doanh nghiệp chắc chắn sẽ được hưởng lợi từ sự thay đổi này.
Để minh họa, ông Khoa lấy ví dụ về công tác dự báo sức khỏe, chỉ cần có một cảnh báo về việc người dân ở một thành phố mua thuốc cảm cúm bất thường, hệ thống có thể lập tức nhận diện nguy cơ dịch bệnh ở địa phương và kéo theo vô vàn dịch vụ khác đi kèm.
Hiện nay, với 5.585 thủ tục hành chính cùng rất nhiều giấy tờ, rất nhiều thứ khác mà từ trước đến nay khi nói về chính phủ số, chính quyền số vẫn không thấy thay đổi. Nhưng theo ông Khoa, sự thay đổi sẽ bắt đầu ngay từ bây giờ.
FPT đang làm việc cùng các tập đoàn lớn và bộ ban ngành để từ ngày 1/1/2026, các bộ ban ngành sẽ giải quyết công việc hoàn toàn trên hệ thống dữ liệu của mình và chia sẻ để liên thông. Sau khi hoàn thành 11 cơ sở dữ liệu quan trọng nhất, hơn 100 cơ sở dữ liệu khác sẽ tiếp tục được triển khai.
Ông Khoa một lần nữa nhấn mạnh: "Chính phủ đang đi trước các doanh nghiệp, doanh nghiệp công nghệ đang đi trước các doanh nghiệp truyền thống." Theo ông, đây là một điều đáng lo hơn là đáng vui.
Lời khuyên cho doanh nghiệp: Đưa công nghệ vào lõi hoạt động
Trước bối cảnh vai trò quản lý của Nhà nước đang thay đổi mạnh mẽ, với các nghị quyết mới về y tế, giáo dục và sắp tới là khởi nghiệp sáng tạo, ông Khoa đặt ra câu hỏi: các doanh nghiệp sẽ làm gì trong kỷ nguyên mới?
"Chúng tôi hay nói rằng đừng đưa nghị quyết vào cuộc sống, mà chúng ta phải đưa cuộc sống vào trong nghị quyết," ông chia sẻ.
Nhiều người vẫn coi công nghệ như một phương tiện hay công cụ, thiếu gì mua đó. Tuy nhiên, ông Khoa khuyên rằng doanh nghiệp phải đưa công nghệ vào cốt lõi. "Hãy đặt công nghệ làm trung tâm, là hạt nhân của doanh nghiệp mình. Đừng nghĩ công nghệ là phương tiện nữa mà hãy coi nó là cốt lõi và phải có tư duy công nghệ ngay từ đầu."
Khi xem công nghệ là cốt lõi, doanh nghiệp sẽ phải xây dựng lại từ câu chuyện nguồn nhân lực. Ông cho biết nguồn nhân lực hiện tại vô cùng thiếu thốn, và sắp tới còn thiếu hơn nữa vì sự trỗi dậy của AI. "Thiếu ở đây là thiếu người biết làm việc với AI, chứ không phải là người có chuyên môn biết làm việc."
Doanh nghiệp phải tự vận động trước khi chờ chính sách
Theo ông Khoa, doanh nghiệp phải tự vận động trước khi chờ chính sách. Doanh nghiệp nào biết tận dụng chính sách sẽ phát triển rất tốt. Nhưng nếu không, "hãy đi cùng nhau và cùng nhau xây dựng một hệ sinh thái để làm ra các sản phẩm của Việt Nam." Ông tin rằng tương lai sẽ không có những tập đoàn "làm tất ăn cả" mà thay vào đó là những tập đoàn có hệ sinh thái đủ lớn.
Khi khoa học công nghệ không còn đi bên cạnh mà nằm ở cốt lõi, doanh nghiệp sẽ quản trị được một cách minh bạch, bền vững và có tính hệ thống. Lúc đó, các nhà đầu tư và tổ chức tài chính sẽ sẵn sàng cho vay vốn. Công nghệ chính là công cụ thúc đẩy sự minh bạch, và sự minh bạch này phải đến từ chính doanh nghiệp.
Cuối cùng, ông Khoa nhắn nhủ: "Những người làm khoa học công nghệ thì phải sáng tạo, mà sáng tạo thì phải hơi liều, đừng cân nhắc nhiều quá bởi vì công nghệ luôn thay đổi. Và khi chúng ta hy sinh vì doanh nghiệp của mình, hy sinh vì quốc gia, vì phụng sự, chúng ta đóng thuế, chắc chắn chúng ta sẽ có phát triển bền vững."