Theo Tổng Công ty Cảng hàng không Việt Nam (ACV), sân bay Long Thành đang đồng loạt thi công nhiều gói thầu lớn, nhu cầu đá rất lớn nhưng nguồn đá đưa về công trường chỉ đáp ứng được khoảng 50%.
Thiếu trầm trọng
Năm 2025, sân bay Long Thành cần gần 5 triệu m3 đá xây dựng các loại, song đến giữa tháng 5 mới đưa về công trường hơn 1,2 triệu m3. Tình trạng này khiến nhà thầu thiếu vật liệu xây dựng, gặp nhiều khó khăn trong quá trình thi công. Đại diện ACV cho biết hiện Đồng Nai đã phân loại khai thác các mỏ đá cung cấp đá phục vụ thi công sân bay Long Thành. Tuy nhiên, một số mỏ chất lượng đá không đồng đều, nhiều đá phong hóa, đá phổi, cường độ đá thấp, không phù hợp để thi công sân bay; nhà thầu và chủ mỏ vẫn chưa thể thống nhất, thỏa thuận việc cung cấp đá; có mỏ đã ngưng khai thác.
Tại khu vực ĐBSCL, theo báo cáo của các địa phương, đến nay, tiến độ các dự án thành phần thuộc tuyến cao tốc Châu Đốc - Cần Thơ - Sóc Trăng như sau: dự án thành phần 1 đạt hơn 50%, dự án thành phần 2 hơn 33%, dự án thành phần 3 khoảng 41%, dự án thành phần 4 hơn 31%. Tính đến nay, tỉnh Sóc Trăng còn chậm gần 9% so với kế hoạch, TP Cần Thơ chậm khoảng 10%. Trong khi đó, chủ đầu tư các dự án thành phần 2, 3, 4 gồm Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng TP Cần Thơ, Sở Xây dựng tỉnh Hậu Giang và Ban Quản lý dự án 2 (tỉnh Sóc Trăng) cho biết các dự án đang gặp khó khăn về nguồn cát. UBND tỉnh Kiên Giang vừa quyết định triển khai 21 dự án quy mô lớn phục vụ Tuần lễ Cấp cao APEC 2027 diễn ra tại TP Phú Quốc. Dự tính những công trình này cần khoảng 10 triệu m3 cát biển; 3,2 triệu m3 đá xây dựng và 1,4 triệu m3 đất san lấp...
Tại tỉnh Quảng Nam, thời gian gần đây, nguồn cung cát cũng đang vô cùng khan hiếm. Nguyên nhân là các mỏ cát lớn tại Quảng Nam đã hết hạn khai thác, trong khi mỏ cát của Công ty Pha Lê ở xã Đại Sơn (huyện Đại Lộc) phải dừng hoạt động vì vướng lùm xùm tranh chấp giữa các bên. Tại TP Đà Nẵng, theo báo cáo từ Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng các công trình giao thông và nông nghiệp TP Đà Nẵng, hiện có 4 công trình bị ảnh hưởng trực tiếp vì thiếu nguồn cung vật liệu gồm: cải tạo nâng cấp cầu Biện, hệ thống thu gom nước thải Hòa Xuân - Cẩm Lệ, kè sông Yên và kè Cu Đê.
Ông Lương Minh Phúc, Giám đốc Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng các công trình giao thông TP HCM, cho biết hiện toàn bộ 10 gói thầu xây lắp chính của dự án đường Vành đai 3 đã được triển khai, sản lượng đạt gần 39% giá trị hợp đồng. Tuy nhiên, tiến độ chung chỉ đạt khoảng 35%-37%. Tổng nhu cầu cát đắp nền của dự án vào khoảng 8,5 triệu m³, trong đó đoạn qua TP HCM cần 6,6 triệu m³; đến nay mới huy động được hơn 2,15 triệu m³. Thiếu hụt cát san lấp cũng đang trở thành trở ngại lớn đối với tiến độ dự án đường Vành đai 3 - công trình giao thông trọng điểm quốc gia đi qua TP HCM.
Nguồn đá phục vụ thi công sân bay Long Thành mới được khoảng 50% nhu cầuẢnh: Nguyễn Tuấn
"Luồng xanh trong vận chuyển"
TP HCM đã khẩn trương đưa ra nhiều giải pháp nhằm tháo gỡ, trong đó đã ban hành văn bản chỉ đạo khẩn về việc triển khai "luồng xanh vận chuyển cát", đặt mục tiêu cung ứng 3,6 triệu m³ từ nay đến cuối tháng 9. Theo đó, Công an thành phố, Bộ đội Biên phòng và Cảng vụ Đường thủy nội địa khu vực III được yêu cầu phối hợp kiểm tra phương tiện theo hướng rút gọn: mỗi chuyến chỉ kiểm tra một lần, công nhận kết quả giữa các trạm và chấp nhận hồ sơ điện tử từ nhà thầu. Ban Giao thông sẽ lập danh sách phương tiện, lịch trình vận chuyển và cung cấp hồ sơ cho các đơn vị chức năng để quản lý thống nhất, tránh ùn tắc tuyến thủy. Chủ tịch UBND TP HCM Nguyễn Văn Được nhấn mạnh các nhà thầu "không được ngồi chờ vật liệu đến chân công trình" mà phải chủ động tìm nguồn phù hợp, ký hợp đồng rõ ràng với các mỏ đã cấp phép. Chủ tịch UBND TP HCM cũng giao Phó Chủ tịch UBND thành phố Bùi Xuân Cường chủ trì các cuộc họp với bên liên quan để thống nhất phân bổ định mức vật liệu từng tháng đến tháng 8, đồng thời xử lý triệt để tình trạng đứt gãy chuỗi cung ứng cát.
Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam đã đưa ra các chỉ đạo cụ thể đối với từng mỏ cát, từng dự án trên địa bàn. Trong đó, đối với mỏ cát Pha Lê, Chủ tịch UBND tỉnh yêu cầu doanh nghiệp và cơ quan chức năng của tỉnh tích cực phối hợp, triển khai thực hiện, bảo đảm điều kiện mở lại hoạt động. Đối với dự án khai thác cát làm vật liệu xây dựng thông thường tại khu vực bãi Bến Phà (thị trấn Tân Bình, huyện Hiệp Đức), khu vực BTM3 (thị trấn Trà My) và khu vực BTM5 (huyện Bắc Trà My), yêu cầu cơ quan quản lý nhà nước đôn đốc đơn vị hoàn chỉnh các điều kiện để sớm khai thác trong tháng 6. Đối với các mỏ khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường, yêu cầu các đơn vị được cấp phép khai thác khẩn trương hoàn chỉnh các thủ tục về đất đai và các điều kiện để khai thác trong tháng 7. Đối với 34 khu vực mỏ đã tổ chức đấu giá: hoàn thiện các hồ sơ, thủ tục tiếp theo bảo đảm điều kiện khai thác trước tháng 9…
Tỉnh Kiên Giang vừa kiến nghị Chính phủ cho thí điểm áp dụng cơ chế đặc thù khai thác các mỏ khoáng sản tại chỗ làm vật liệu xây dựng thông thường để phục vụ dự án. Cụ thể, địa phương dự kiến bổ sung quy hoạch khai thác 2 mỏ cát biển với tổng diện tích 426 ha; về đá xây dựng, địa phương sẽ khai thác từ 2 mỏ đá Trà Đuốc Lớn (huyện Kiên Lương) và Hòn Sóc (huyện Hòn Đất) vận chuyển qua Phú Quốc. Về đất để san lấp, Kiên Giang dự kiến tận dụng nguồn vật liệu khoảng 6 triệu m3 từ dự án đào hồ nước Cửa Cạn và 2 triệu m3 từ dự án đào hồ nước Dương Đông.
Liên quan đến dự án sân bay Long Thành, Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Đồng Nai cùng các ngành chức năng tỉnh đang làm việc với các chủ mỏ nhằm tháo gỡ những vướng mắc về thủ tục đất đai, nâng công suất mỏ; đồng thời kiến nghị Thủ tướng Chính phủ xem xét, chấp thuận chủ trương cho dự án sân bay Long Thành được áp dụng cơ chế đặc thù trong khai thác khoáng sản, làm cơ sở để Đồng Nai nâng công suất khai thác tại các mỏ đá lên 50%.
