Ảnh minh họa
Theo số liệu thống kê sơ bộ của Tổng cục Hải quan, xuất khẩu sắn và các sản phẩm từ sắn trong tháng 9 đạt hơn 269 nghìn tấn với trị giá hơn 89 triệu USD, giảm 18,6% về lượng và giảm 12,1% về trị giá so với tháng 8. Lũy kế trong 9 tháng đầu năm nước ta đã thu về hơn 947 triệu USD từ xuất khẩu sắn với hơn 3 triệu tấn, tăng mạnh 60,9% về lượng và tăng 7,8% về trị giá so với cùng kỳ năm 2024.
Xét về thị trường, Trung Quốc bất ngờ tăng mạnh nhập khẩu trở lại mặt hàng này của Việt Nam, tiếp tục giữ vai trò là khách hàng lớn nhất. Cụ thể, nước ta đã xuất khẩu sang Trung Quốc hơn 2,9 triệu tấn sắn với kim ngạch đạt hơn 881 triệu USD, tăng mạnh 65% về lượng và tăng 10% về trị giá so với cùng kỳ năm trước. Giá xuất khẩu bình quân đạt 301 USD/tấn, giảm mạnh 33% so với ghi nhận vào cùng kỳ năm 2024.
Đứng thứ 2 là thị trường Đài Loan (TQ) với hơn 42 nghìn tấn, trị giá hơn 15 triệu USD, tăng 13% về lượng nhưng giảm 23% về trị giá so với cùng kỳ năm trước. Giá giảm 31%, tương ứng 372 USD/tấn.
Malaysia là thị trường xuất khẩu lớn thứ 3 của sắn Việt Nam với hơn 21 nghìn tấn, trị giá hơn 8 triệu USD, tăng 73% về lượng và tăng 25% về trị giá so với cùng kỳ năm trước. Giá giảm 27%, tương đương 372 USD/tấn.
Sau 1 thời gian sụt giảm, nhu cầu nguyên liệu cho sản xuất thức ăn chăn nuôi, ethanol và công nghiệp thực phẩm tại Trung Quốc vẫn ở mức cao dẫn đến lượng nhập khẩu tăng trưởng mạnh. Ngoài ra, xuất khẩu sang một số thị trường ghi nhận tăng trưởng tích cực như Philippines, Pakistan và đặc biệt xuất khẩu sang Nhật Bản 9 tháng đầu năm tăng đột biến 848,9%. Ngược lại, xuất khẩu tới thị trường Hàn Quốc giảm mạnh 51,2% về lượng.
Đặc biệt với mặt hàng tinh bột sắn, Việt Nam đã chính thức vươn lên vị trí số một khi cung cấp cho Trung Quốc hơn 1,65 triệu tấn, tăng 77,7% so với cùng kỳ năm 2024. Nhờ đó, thị phần của Việt Nam trong tổng nhập khẩu tinh bột sắn của Trung Quốc đã tăng mạnh từ 38,21% lên 47,81%.Trong khi đó, Thái Lan rơi xuống vị trí thứ hai với 1,22 triệu tấn, chỉ tăng 7,5%. Thị phần tinh bột sắn của Thái Lan tại Trung Quốc giảm mạnh từ 46,8% xuống còn 35,42%.
Đối với mặt hàng sắn lát, Việt Nam vẫn giữ vị trí thứ hai sau Thái Lan nhưng cũng ghi nhận mức tăng trưởng 168,9% về lượng, đạt 814,22 nghìn tấn và nâng thị phần từ 15,99% lên 17,36%.
Có thể thấy cơ cấu nguồn cung sắn cho Trung Quốc đang chuyển dịch rõ rệt, khi Việt Nam dần mở rộng thị phần. Dù Việt Nam được dự báo tiếp tục củng cố vị thế nhờ lợi thế giá và địa lý, nhưng về trung hạn, Lào và Campuchia có thể tăng tốc tham gia thị trường với mức giá cạnh tranh.
Điều này đặt ra yêu cầu với các doanh nghiệp Việt Nam cần chuyển từ lợi thế về giá sang lợi thế về chất lượng, đầu tư nâng cao công nghệ chế biến sâu và phát triển sản phẩm giá trị gia tăng, nhằm duy trì vị thế cạnh tranh bền vững trong dài hạn.
