“Tôi tiết kiệm hết mức rồi – nhưng cuối tháng vẫn hụt!”
Chị Hồng Anh (38 tuổi, nhân viên văn phòng, nuôi hai con nhỏ) chia sẻ:
“Tôi từng ép mình tiết kiệm 2 triệu mỗi tháng. Nhưng rồi lại rút ra vì xe hỏng, tiền học thêm cho con, hay đám cưới bất ngờ. Tôi cứ nghĩ là do mình tiết kiệm chưa đủ, nhưng hóa ra là mình đang tiêu sai ”.
Tư duy cũ: Cố gắng tiết kiệm thêm - Tư duy mới: Nhìn lại cách tiêu tiền
Rất nhiều người mang trong đầu một công thức cũ: Thu nhập – Tiêu dùng = Tiết kiệm
→ Nhưng nếu tiêu không đúng, thì tiết kiệm chẳng còn gì. → Ngược lại, nếu tiêu đúng, thì tiết kiệm tự động sẽ đến.
Vậy “tiêu sai” là gì?
- Mua sắm không có kế hoạch → Ví dụ: Sale 50%, mua 3 cái váy nhưng không mặc cái nào.
- Chi cho cảm xúc tạm thời → “Thưởng cho bản thân” sau một ngày stress bằng đồ ăn giao tận nơi – tuần 3 lần.
- Không phân biệt chi phí bắt buộc và tùy ý → Trộn lẫn tiền học phí của con và tiền mua mỹ phẩm – dẫn đến hụt mà không rõ lý do.
So sánh 2 tư duy tài chính:
| Tư duy “tiết kiệm thêm” | Tư duy “bớt tiêu sai” |
|---|---|
| Ép bản thân cắt mọi chi tiêu | Chọn lọc và ưu tiên cái cần |
| Thường dẫn đến bùng nổ chi tiêu khi căng thẳng | Kiểm soát được dòng tiền nhờ hiểu rõ nhu cầu |
| Tạo cảm giác khổ sở, thiếu thốn | Tạo cảm giác chủ động, có lý do rõ ràng |
Cách “bớt tiêu sai” thực tế và dễ áp dụng:
Chia lại nhóm chi tiêu theo 3 mức độ:
- Cần thiết (ăn, ở, học phí con)
- Phục vụ lâu dài (bảo hiểm, chăm sóc sức khỏe)
- Thỏa mãn ngắn hạn (trà sữa, váy mới, đồ công nghệ)
→ Chỉ cần cắt 20% nhóm thứ 3 là bạn đã tiết kiệm được tiền mà không thấy khổ.
Theo dõi chi tiêu theo tuần, không theo tháng
“Khi tôi chia tiền ra 4 phong bì – mỗi tuần một khoản – tôi mới thấy mình tiêu linh tinh nhiều cỡ nào.” — Một mẹ đơn thân ở Hà Nội từng chia sẻ.
→ Quản lý chi tiêu ngắn hạn giúp dễ điều chỉnh và ít stress hơn là nhìn cả tháng.
Trả mình trước – nhưng với tỷ lệ phù hợp
Không cần ép 30% thu nhập để tiết kiệm. Bắt đầu từ 5–10%, nhưng kiên trì và có mục tiêu (ví dụ: quỹ phòng thân 3 tháng thu nhập, hay tiền học hè cho con).
Hãy nhớ: Vấn đề không nằm ở “tiết kiệm bao nhiêu”, mà ở “tiêu có đúng không”
Bạn có thể không tiết kiệm được nhiều, nhưng nếu:
- Biết rõ mình tiêu vì mục đích gì
- Không bị cảm xúc chi phối
- Không phải vay nợ cuối tháng
→ Bạn đang kiểm soát tài chính tốt hơn rất nhiều người cố gắng tiết kiệm mà không hiểu dòng tiền.
Lời kết từ “Giải ngố tài chính”
“Tôi không cần tiết kiệm thêm – tôi cần bớt tiêu sai.” Đây không chỉ là câu nói của riêng chị Hồng Anh, mà là chân lý cho nhiều người đang mệt mỏi vì chạy theo các mục tiêu tài chính viển vông.
Hãy bắt đầu từ việc hiểu rõ dòng tiền – rồi bạn sẽ thấy việc tiết kiệm đến một cách nhẹ nhàng, không gồng gánh.
Giải ngố tài chính sẽ tiếp tục với bài sau: Chi phí ngẫu nhiên là gì – và vì sao chúng khiến bạn luôn cảm thấy thiếu tiền?
