Ở Quảng Ngãi, giữa cái nắng hanh hao của miền biển, người ta thường tìm đến một món giải khát tưởng như bình thường nhưng lại khiến ai từng thử qua đều vương vấn: xu xoa - thạch rong biển truyền thống, món ngon 'chưng cất' từ nắng gió và hương vị biển khơi.
Từ rong biển hoang sơ đến chén xu xoa mát lạnh
Món ăn có cái tên lạ tai này thực chất được làm từ rong câu chỉ vàng (hay còn gọi là rong tóc tiên ) – một loại rong biển mọc tự nhiên quanh các ghềnh đá vùng biển Quảng Ngãi và đảo Lý Sơn, chỉ có từ tháng 12 đến tháng 5 âm lịch. Người dân thường hái rong từ sớm tinh mơ, khi thủy triều vừa rút, rồi mang về làm sạch, nấu lên cho tan ra, sau đó lọc kỹ và để nguội cho đông lại thành một khối thạch mềm mát, có màu trắng ngà đục rất đặc trưng.
Rong câu chỉ vàng - Ảnh: Đắc Thành
Điểm thú vị là xu xoa không hề dùng đến gelatin hay bột rau câu công nghiệp. Tất cả đều từ nguyên liệu tự nhiên của biển cả và bàn tay người dân xứ Quảng. Khi được cắt nhỏ, chan thêm nước đường gừng sóng sánh thơm lừng, có thể thêm đá hoặc nước cốt dừa, xu xoa trở thành món tráng miệng lý tưởng giữa trưa hè - mát lạnh, dịu nhẹ mà vẫn dậy lên mùi biển nồng nàn.
Xu xoa Quảng Ngãi - Ảnh: Căn bếp vui vẻ
Món ăn tuổi thơ trở thành 'must try' với khách du lịch
Không quá khó để bắt gặp những xe đẩy nhỏ ven biển Mỹ Khê hay trong chợ Quảng Ngãi bày bán xu xoa - món ăn vặt quen thuộc với bao thế hệ người dân nơi đây. Một ly xu xoa chỉ từ 5.000 - 10.000 đồng, nhưng lại đong đầy cả hương vị tuổi thơ lẫn sự tinh tế trong cách người Quảng Ngãi chế biến món ngon từ nguyên liệu mộc mạc.
Xu xoa từ rong biển khô (Clip: suongpham0512)
Nhiều du khách sau khi thử xu xoa đã không tiếc lời khen ngợi: 'Trời nắng mà được ăn ly xu xoa mát lạnh thì đúng là không còn gì bằng. Rong biển tan trong miệng, thơm mùi biển, nước đường gừng hơi the... rất lạ miệng' - chị Trâm Nguyễn, du khách từ TP.HCM - cho biết. Còn blogger du lịch Anh Tuấn thì chia sẻ: 'Ban đầu tưởng là rau câu bình thường thôi, ai ngờ ăn vào thấy mùi rong biển tự nhiên, lại không hề ngấy. Ngon hơn cả chè sương sa hạt lựu luôn!'.
Xu xoa không chỉ ngon mà còn rất bổ dưỡng. Rong biển chứa nhiều i-ốt, canxi, chất xơ tốt cho tiêu hoá và thanh nhiệt. Gừng lại có tác dụng làm ấm bụng, giải cảm. Món ăn vì thế rất được người lớn tuổi và trẻ em yêu thích.
Gợi ý địa điểm ăn xu xoa ngon tại Quảng Ngãi
Chợ Quảng Ngãi (đường Nguyễn Bá Loan, TP. Quảng Ngãi): Có nhiều hàng rong bán xu xoa từ sáng đến xế chiều.
Biển Mỹ Khê: nơi tập trung nhiều xe đẩy bán xu xoa, đặc biệt vào cuối tuần.
Xu xoa bán ở gần Cổng Tò vò - đảo Lý Sơn (Clip: lysonmart_dacsanchinhgoc)
Các quán chè trong hẻm 211 Quang Trung: nổi tiếng với phiên bản xu xoa thêm nước cốt dừa, tàu hũ.
HTX rong biển Hoàng Sa (Khê Thủy): bán cả rong tươi và xu xoa chế biến sẵn cho khách du lịch mua về.
Nếu muốn mua về làm quà, bạn có thể ghé các điểm bán đặc sản như Vifood Quảng Ngãi - cung cấp rong khô, xu xoa thành phẩm đóng hộp giá từ 30.000 - 55.000 đồng .
Ảnh: Hôm nay Gia Đình HAHA ăn gì?
Xu xoa - thanh âm trong trẻo của miền nắng gió
Không màu mè, không cầu kỳ, xu xoa Quảng Ngãi chinh phục thực khách bằng sự giản dị và tinh khiết. Đó là món quà từ biển khơi, từ bàn tay cần mẫn của người dân, và cũng là lát cắt đầy thơ mộng trong bản hòa tấu ẩm thực miền Trung.
Và nếu bạn từng xem qua tập Gia đình Haha ghi hình tại đảo Lý Sơn - Sa Huỳnh, hẳn sẽ nhận ra món xu xoa cũng bất ngờ trở thành một 'món ăn biểu tượng' trong hành trình trải nghiệm vùng biển này.
Tắm biển xong rồi, cùng Gia Đình HAHA làm vài cốc "Xu Xoa" cho mát người nhá! (Clip: Yeah1Show)
Không chỉ trải nghiệm đời sống người dân địa phương, các thành viên Gia đình Haha còn 'lỡ mê' hương vị của món xu xoa mát lạnh này. Sau khi 'quẫy' nhiệt tình dưới biển, chẳng còn gì tuyệt vời hơn là cùng nhau thưởng thức vài ly xu xoa rong biển vừa mềm mát, vừa ngọt dịu.
Ẩm thực và hành trình trải nghiệm đậm chất 'healing' của chương trình đã góp phần làm sống lại những món ăn tưởng như bình dị nhưng vô cùng giá trị như chính tình cảm mộc mạc, nồng hậu của người miền biển được gửi gắm trong từng chén xu xoa thanh mát giữa trưa hè.
