Quý sau cao hơn quý trước
Theo Ngân hàng Nhà nước chi nhánh Khu vực 2, lượng kiều hối chuyển về TPHCM trong quý II năm nay đạt gần 2,82 tỷ USD, tăng 16,9% so với quý I và tăng 22,1% so với cùng kỳ năm 2024. Tính chung 6 tháng đầu năm, kiều hối đạt 5,23 tỷ USD cao nhất so với cùng kỳ các năm trước.
Bà Trần Thị Ngọc Liên - Phó Giám đốc Ngân hàng Nhà nước chi nhánh Khu vực 2, TPHCM - cho biết: “Dòng kiều hối tăng đều qua các giai đoạn đã tạo điều kiện cho phát triển kinh tế thành phố, kích cầu tiêu dùng và đầu tư, đồng thời tăng nguồn cung ngoại tệ”.
Kiều hối về TPHCM trong 6 tháng đầu năm nay đạt hơn 5,2 tỷ USD, cao nhất so với cùng kỳ các năm trước.
Theo phân tích thị trường, châu Phi là khu vực có mức tăng trưởng cao nhất (130,8%). Châu Âu tăng 16%, châu Mỹ tăng 11,9% và châu Đại Dương tăng 8,9%. Khu vực châu Á vẫn chiếm tỷ trọng lớn nhất nhờ lực lượng lao động Việt Nam đông đảo tại Nhật Bản, Hàn Quốc, Đài Loan.
Năm 2024, tổng lượng kiều hối về Việt Nam đạt khoảng 16 tỷ USD. TPHCM chiếm 9,6 tỷ USD, tăng 140 triệu USD so với năm 2023. Con số này cao gấp 3 lần vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) và cũng là mức cao nhất từ trước tới nay. So với năm 2018, lượng kiều hối về thành phố đã tăng gấp đôi, thể hiện xu hướng tăng trưởng ổn định nhiều năm liền.
Kiều hối là “trụ đỡ” quan trọng
Chuyên gia tài chính - ngân hàng Nguyễn Trí Hiếu cho rằng, kiều hối có điểm khác biệt so với vốn FDI . Trong khi đó, FDI phụ thuộc vào chính sách ưu đãi, có thể rút lui khi lợi nhuận giảm thì kiều hối chỉ chuyển về, không chịu ràng buộc bởi cam kết chính trị hay kinh tế. “Nguồn vốn này góp phần quan trọng vào phát triển kinh tế, đặc biệt là gia tăng nguồn cung ngoại tệ và ổn định tỷ giá” - ông Hiếu nhấn mạnh.
Theo ông Hiếu, dư địa tăng trưởng kiều hối những năm tới rất khả quan, thậm chí có thể gấp đôi mức 16 tỷ USD nếu có các giải pháp đột phá. Một trong những nguyên nhân là cộng đồng người Việt ở nước ngoài ngày càng đông, số lượng lao động xuất khẩu cũng tăng. Tuy nhiên, ông Hiếu chỉ ra rằng, phần lớn kiều hối hiện nay vẫn gửi về cho mục đích tương trợ gia đình hoặc đầu tư bất động sản, trong khi chưa có nhiều kênh để thu hút kiều bào đầu tư dài hạn.
Kiều hối là nguồn lực quan trọng để phát triển kinh tế - xã hội.
“Vừa qua, TPHCM mới có đề án thu hút kiều hối thông qua phát hành trái phiếu bán cho kiều bào. Trái phiếu là hình thức vay mượn, không phải nguồn tiền “cho không, biếu không” nên cũng phải có quy trình vì quan hệ giữa các quốc gia, thị trường tài chính, thuế của mỗi nước khác nhau. Kênh này cần thời gian để triển khai thực hiện. Đó cũng là dư địa kiều hối của TPHCM trong thời gian tới” - ông Hiếu chia sẻ.
TS. Cấn Văn Lực - thành viên Hội đồng Tư vấn chính sách tài chính - tiền tệ quốc gia - nhận định, kiều hối là “trụ đỡ” quan trọng của nền kinh tế. Chuyên gia này cũng cho rằng, phần lớn dòng tiền được đưa vào bất động sản , tiếp đến là tiêu dùng, hỗ trợ thân nhân, một phần cho sản xuất kinh doanh và đầu tư. Thống kê cho thấy khoảng 15-20% kiều hối tại Việt Nam được đầu tư trực tiếp vào bất động sản.
Giải pháp thu hút kiều hối
Để phát huy hiệu quả nguồn lực, TPHCM đã triển khai Đề án “Thu hút và sử dụng hiệu quả nguồn lực kiều hối đến năm 2030”. Một trong những giải pháp là phát hành trái phiếu dành riêng cho kiều bào , gắn với các dự án cụ thể, thời hạn từ 5-10 năm.
Tại hội nghị Triển khai Đề án “Chính sách phát huy hiệu quả nguồn lực kiều hối trên địa bàn TPHCM từ nay đến năm 2030” tổ chức tại TPHCM, TS. Lê Thị Thanh Nhàn - Đại học Quốc gia Úc - đề xuất: Thành phố cần khuyến khích Việt kiều tham gia đầu tư kinh doanh, xây dựng các chương trình đầu tư xã hội. Thành phố có thể miễn hoặc ưu đãi thuế trong năm đầu để tạo động lực cho kiều bào đầu tư từ xa; kết hợp với ngân hàng cung cấp lãi suất cho dòng kiều hối được lưu giữ trong tài khoản nhằm thúc đẩy vốn đi vào sản xuất và kinh doanh.
Theo bà Nhàn, kinh nghiệm của Ấn Độ có thể là gợi ý cho Việt Nam. Quốc gia này cho phép kiều bào hưởng nhiều quyền lợi gần như công dân trong nước, từ quyền đầu tư bất động sản đến ưu đãi thuế đất cho các dự án cộng đồng và phát triển đô thị thông minh.
TPHCM họp mặt kiều bào kỷ niệm 80 năm Quốc khánh
Ở góc độ quản lý, ông Nguyễn Đức Lệnh - Phó Giám đốc Ngân hàng Nhà nước chi nhánh Khu vực 2 - cho biết, chính sách tiền tệ, tín dụng và ngoại hối ổn định là yếu tố quan trọng thu hút kiều hối của TPHCM. Trong 6 tháng đầu năm, tỷ giá và thị trường ngoại hối giữ ổn định, lạm phát được kiểm soát, góp phần củng cố niềm tin của kiều bào.
Ngoài ra, sự thuận tiện ngày càng cao trong dịch vụ chi trả kiều hối của các ngân hàng thương mại và công ty kiều hối cũng là động lực trực tiếp. Nhờ đó, TPHCM kỳ vọng cả năm 2025 có thể thu hút trên 10 tỷ USD kiều hối.
Nghiên cứu của Ủy ban về người Việt Nam ở nước ngoài TPHCM cho thấy, thời gian qua, dòng kiều hối đang dịch chuyển tích cực hơn sang các lĩnh vực chứng khoán, trái phiếu, mở doanh nghiệp, sản xuất kinh doanh và bất động sản. Điều này không chỉ tạo thêm nguồn vốn cho phát triển mà còn góp phần mở rộng đầu tư trong nước, tạo việc làm và tăng nguồn thu ngân sách từ hoạt động sản xuất.
