Giấc mơ “dưỡng già tập thể” từng làm rung động hàng trăm người
Ông Chu, một cụ ông 79 tuổi ở tỉnh Hà Nam (Trung Quốc) là giáo viên đã nghỉ hưu. Ông từng bỏ ra một khoản tiền lớn để xây dựng căn biệt thự rộng 500m², công khai kêu gọi những người cao tuổi cùng đến chung sống. Thời kỳ đỉnh điểm, biệt thự từng có tới 13 người già cùng ở. Tuy nhiên, hiện nay ngôi nhà đã trở nên vắng vẻ, gần như bị bỏ không.
Khoảng năm 2019, ông Chu Vinh Lâm cùng vợ là bà Vương Quý Phân đã xây dựng một biệt thự rộng 500m² tại quê nhà, bắt đầu khởi xướng mô hình “dưỡng già tập thể”, kêu gọi những người cao tuổi từ 60 đến 80 tuổi cùng chung sống.
Ông Chu chia sẻ: “Ở nông thôn không khí trong lành, môi trường yên tĩnh, mọi người sống cùng nhau sẽ bớt cô đơn hơn.” Ý tưởng này chạm đúng vào nỗi niềm của nhiều người cao tuổi sống cô quạnh, khi con cái bận rộn với công việc, không có thời gian chăm sóc cha mẹ già.
Ngay sau khi thông tin được đăng tải, chỉ trong một tuần đã có hơn 100 người đăng ký tham gia, thời điểm đông nhất có tới 13 người già cùng sinh hoạt trong biệt thự, và tổng cộng đã có hơn 30 người từng đến đây trải nghiệm cuộc sống chung.
Khi ấy, căn biệt thự ngập tràn sức sống: sáng sớm, các cụ tản bộ dọc lối mòn giữa cánh đồng; buổi trưa, cùng nhau nấu ăn trong gian bếp rộn rã tiếng cười; sau bữa cơm, từng nhóm tụ tập đánh bài, chuyện trò; đến chiều tối, sân nhà vang lên tiếng nhạc của điệu nhảy quảng trường; rồi đêm về, mọi người quây quần xem tivi, tâm sự chuyện đời.
Không ít người coi mô hình này là “hình mẫu lý tưởng” cho cuộc sống tuổi già mới mẻ, ấm áp và nhiều gắn kết. Thế nhưng năm năm sau, khi phóng viên quay lại thăm, khung cảnh tấp nập ngày nào đã không còn nữa.
Khi thực tế không còn như mơ
Trong căn biệt thự rộng rãi, ghế sofa phòng khách phủ kín lớp vải chống bụi, chiếc bàn tròn lớn trong phòng ăn đứng lặng lẽ ở góc nhà, bàn chơi bài phủ một lớp bụi dày, còn ngoài sân, cây phật thủ sai trĩu quả mà chẳng ai buồn hái.
Ở tuổi 82, ông Chu Vinh Lâm buộc lòng phải thông báo qua WeChat (ứng dụng nhắn tin của Trung Quốc) rằng kế hoạch “dưỡng già tập thể” chính thức chấm dứt.
Ảnh minh hoạ
Thứ nhất, khó khăn lớn nhất nằm ở kinh tế. Căn biệt thự 500m² của ông Chu Vinh Lâm vốn đòi hỏi nguồn tài chính rất lớn. Với phần đông người cao tuổi bình thường, thu nhập hưu trí đều rất hạn chế, việc tham gia các mô hình như vậy gần như là điều xa vời. Câu nói “Không có tiền thì khó nói đến dưỡng già tao nhã” vì thế đã trở thành nỗi trăn trở chung của nhiều người trong xã hội đang bước vào thời kỳ già hóa nhanh chóng.
Thứ hai, sự khác biệt trong tính cách và những va chạm đời thường chính là yếu tố then chốt khiến mô hình “dưỡng già tập thể” khó bền vững.
Theo thỏa thuận ban đầu, các thành viên sẽ luân phiên nhau đi chợ, nấu ăn và dọn dẹp, nhưng thực tế lại không hề như kỳ vọng. Có người lấy lý do “không biết đi chợ” để trốn tránh việc nhà, khiến bà Vương Quý Phân, phải đảm nhận toàn bộ công việc bếp núc. Trên bàn ăn, một số người tranh nhau phần đồ ăn ngon, buộc mọi người phải chuyển sang chế độ ăn giản tiện, để dễ chia đều. Khi con cái ông Chu về thăm và bật điều hòa, vài người khác lại kín đáo phàn nàn, tạo nên không khí gượng gạo trong ngôi nhà từng đầy ắp tiếng cười.
Mặc dù ông Chu từng nhiều lần nhắc nhở rằng “hãy bớt so đo, biết nhường nhịn và chấp nhận mất đi một phần tự do cá nhân”, song những toan tính rất đời thường vẫn khiến sự hòa hợp trở nên mong manh.
Điều quan trọng hơn, mục đích tham gia của mỗi người đều khác nhau: có người muốn thử cảm giác mới lạ, có người chỉ coi đây là chỗ ở tạm thời, còn có người mong tiết kiệm chi phí sinh hoạt. Chính sự khác biệt trong động cơ và kỳ vọng ấy khiến tập thể khó duy trì sự gắn bó lâu dài, và giấc mơ cùng nhau dưỡng già dần tan vỡ giữa thực tế phức tạp của đời sống.
Cuối cùng, vấn đề sức khỏe cũng trở thành đòn chí mạng khiến kế hoạch dưỡng già chung của ông Chu đổ vỡ. Ngay từ đầu, ông Chu Vinh Lâm đã nhấn mạnh rằng chỉ tuyển những người “có thể tự chăm sóc bản thân”, nhưng thực tế sức khỏe người cao tuổi luôn thay đổi thất thường. Khi một thành viên mất khả năng tự chăm sóc, những người còn lại vốn không có quan hệ huyết thống hay ràng buộc trách nhiệm sẽ rất khó đảm đương việc chăm sóc lâu dài.
Lúc đó, nơi từng được gọi là “thiên đường dưỡng già” có thể biến thành “trạm chăm sóc tạm thời”, kéo tụt chất lượng sống chung của cả tập thể và phá vỡ cân bằng vốn mong manh trong mô hình này.
Bài học từ một giấc mơ dang dở: Hạnh phúc tuổi già không chỉ có một con đường
Thực tế cho thấy, dưỡng già không nhất thiết phải sống quây quần cùng bạn bè. Có lẽ, với nhiều người cao tuổi, đồng hành cùng bạn đời, giữ gìn tổ ấm của chính mình, chuẩn bị sẵn nền tảng tài chính cho tuổi già, duy trì các mối quan hệ bạn bè, và chăm sóc sức khỏe tinh thần thể chất mới là lựa chọn thiết thực và bền vững hơn cho hành trình an dưỡng tuổi xế chiều.
Ngày nay, dù biệt thự của ông Chu Vinh Lâm đã trở nên vắng lặng và hiu quạnh, nhưng thử nghiệm của ông vẫn để lại nhiều điều đáng suy ngẫm.
Nó cho thấy rằng, cuộc sống tuổi già lý tưởng không chỉ có con đường “dưỡng già tập thể”, mà điều quan trọng hơn là mỗi người cần tìm ra hình thức phù hợp với bản thân, có thể đối mặt và thích ứng với những thực tế của cuộc sống.
Cũng như xã hội vẫn không ngừng tìm kiếm và thử nghiệm các mô hình an dưỡng khác nhau, thì hành trình đi tìm hạnh phúc tuổi xế chiều của mỗi người cũng đang tiến bước giữa ranh giới mong manh giữa lý tưởng và hiện thực, vừa kiên trì, vừa lặng lẽ nhưng đầy nhân văn.
Theo Sohu
